In dit artikel wordt stilgestaan bij een aantal recente uitspraken inzake de rechten van werknemers bij een overgang van een onderneming. Aan bod komt de zaak Klarenberg/Ferrotron waarin het Hof van Justitie van de EG betrokken werknemers een extra hulpmiddel geeft ter voorkoming van oneigenlijk gebruik van overgang van ondernemingen. Ook komt aan bod de Heineken-zaak en de naar aanleiding daarvan ontstane discussie over de vraag welke werknemers bescherming aan de richtlijn inzake overgang van ondernemingen kunnen ontlenen. Ten slotte wordt het arrest Pax/Bos van de Hoge Raad besproken, welk arrest laat zien dat een overdragende werkgever zich moet realiseren dat hij de plicht heeft om betrokken werknemers adequaat te informeren over hun positie.

Oostenbrink bespreekt in zijn bijdrage het voorstel van de Europese Commissie voor een verordening van de raad betreffende het Statuut van de Europese besloten vennootschap (Societas Europaea) en het door de Europese Parlement gewijzigde voorstel, in het licht van de huidige besloten vennootschap en de Flex-bv. Hij is van mening dat de Societas Europaea gebaat is bij meer uniforme regelgeving die zo veel mogelijk door de verordening zelf en niet door het nationale recht dient te worden uitgelegd.

Volgend op kapitaalinjecties door de Nederlandse Staat in het najaar van 2008, werden op voordracht van de minister van Financiën commissarissen benoemd bij enkele financiële instellingen. Hoewel de publieke perceptie anders is, handelen ‘overheidscommissarissen’ zonder last en ruggespraak en is hun richtsnoer het belang van de vennootschap en de met haar verbonden onderneming. Zij mogen zich niet laten leiden door politieke of beleidsmatige doelstellingen van de minister. Tevens mogen zij geen koersgevoelige informatie delen met de minister, tenzij dat ‘strikt noodzakelijk’ is. Tegen deze achtergrond onderzoeken Raaijmakers en Prinsen in hun bijdrage of het beheer van staatsdeelnemingen (naar Engels voorbeeld) kan worden ondergebracht bij een ‘Agentschap Staatsdeelnemingen Financiële Instellingen’.

In geval van substantiële leningen aan ondernemingen is het gebruikelijk in de markt dat de kredietgever vereist dat de onderneming het variabel renterisico op de lening ‘hedged’. Dit houdt in dat de variabele rente die in verband met de financiering moet worden betaald, wordt geruild voor een vaste rente door middel van een interest rate swap. Veelvoorkomend probleem bij deze transacties is dat de gebruikte (standaard)leningdocumentatie (LMA) niet is afgestemd op de (standaard)derivatendocumentatie (ISDA). In haar bijdrage bespreekt Schot de achtergronden van en tegenstrijdigheden tussen de genoemde typen documentatie. Tevens benoemt zij de valkuilen voor hun onderlinge afstemming en geeft zij aan hoe hierop adequaat te anticiperen.

Naar aanleiding van het arrest van het Europese Hof van Justitie in de zaak Cartesio (HvJEG 16 december 2008, C-210/06) bespreken Dorresteijn en Verkerk de grensoverschrijdende zetelverplaatsing zonder verandering van het recht waaronder de vennootschap valt en de grensoverschrijdende zetelverplaatsing met verandering van dat recht, veelal grensoverschrijdende omzetting genoemd. De auteurs plaatsen de beslissing van het Hof in de context van eerdere jurisprudentie over de vestigingsvrijheid en geven een overzicht van de stand van zaken. Tevens gaan zij in op de vraag wat het arrest betekent voor de omzetting van en in Nederlandse kapitaalvennootschappen.

Met ingang van 11 oktober 2008 is de AFM bevoegd om in geval van bijzondere omstandigheden ter bevordering van de ordelijke en transparante financiële marktprocessen algemeen verbindende voorschriften vast te stellen, zonder dat een daarvoor in aanmerking komende representatieve vertegenwoordiging van onder toezicht staande ondernemingen moet zijn geraadpleegd. De AFM maakte direct van haar uitgebreide bevoegdheid gebruik en kondigde de Tijdelijke Regeling inzake Short Selling af. In Nederland is het verbod op short selling nog steeds van kracht. De maatregelen tegen short selling in Engeland en de Verenigde Staten zijn inmiddels alweer opgeheven. Een verbod op securities lending, hetgeen short selling kan faciliteren, wordt niet wenselijk geacht.

De auteurs bespreken de interpretatie van de AFM van 17 oktober 2008 over de best price rule, zoals neergelegd in de artikelen 19 Bob en 5:79 Wft. Auteurs zetten vraagtekens bij de aansluiting van die interpretatie met de economische realiteit. Daarnaast gaan zij in op het ontbreken van een formele juridische status van interpretaties van de AFM en stellen zij voor om ‘interpretaties’ te gebruiken als uitgangspunt bij de consultatieprocedure van een reguliere beleidsregel. Dit zou moeten uitmonden in kwalitatief betere en afdwingbare regelgeving.Tevens bevat het artikel een rechtsvergelijkende analyse van de toepassing van de best price rule in de VS en het Verenigd Koninkrijk. Verder wordt in de rechtsvergelijkende analyse de status en het gebruik van ‘interpretaties’ door de toezichthouders op de financiële markten in de VS en het Verenigd Koninkrijk behandeld.