Open Access Advocate

Het Erfolgsort bij zuivere vermogensschade: een poging tot plaatsbepaling van een moving target

• Samenvatting

  Het arrest VEB/BP voegt een nieuwe loot toe aan de rechtspraak van het Hof van Justitie van de EU over het Erfolgsort bij zuivere vermogensschade. Dit arrest is aanleiding om de rechtspraak van het Hof over het Erfolgsort te bespreken vanuit de invalshoek van de grondslagen van art. 7 punt 2 Brussel I bis-Vo, die fungeren als ijkpunten bij de uitleg van die bepaling.

• Auteursinformatie

  Mr. B.F.L.M. Schim

  Mr. B.F.L.M. Schim is advocaat bij NautaDutilh te Amsterdam.

  Mr. D.J. Verheij

  Mr. D.J. Verheij is advocaat bij NautaDutilh te Amsterdam.

  Mr. F.E. Vermeulen

  Mr. F.E. Vermeulen is advocaat bij NautaDutilh te Amsterdam.

Procesfinancieringseisen in de Richtlijn representatieve vorderingen en de WAMCA

Niets nieuws onder de zon of werk aan de winkel voor de Nederlandse wetgever?

• Samenvatting

  In dit artikel analyseert de auteur de ontvankelijkheidseisen voor belangenorganisaties ten aanzien van procesfinanciering in collectieve acties in de Richtlijn representatieve vorderingen en de WAMCA. De auteur concludeert dat de gestelde procesfinancieringseisen in beide wetgevingsinstrumenten verschillen en plaatst enkele kanttekeningen bij het op 1 mei 2021 ter consultatie aangeboden voorontwerp dat strekt tot implementatie van de Richtlijn.

• Auteursinformatie

  Mr. A.J. Meijerink

  Mr. A.J. Meijerink is advocaat bij De Brauw Blackstone Westbroek te Amsterdam.

Het belang van de legitimaris bij het voortbestaan van de legitieme portie

• Samenvatting

  De legitieme portie staat sinds de totstandkoming van het nieuwe erfrecht al ter discussie. Tegen de achtergrond van de aanbeveling tot afschaffing van de ‘klassieke’ legitieme door het Centrum voor Notarieel Recht Radboud Universiteit en Netwerk Notarissen onderzoeken de auteurs welke verschillende typen legitimarissen bestaan, welke verschillen en overeenkomsten er tussen deze legitimarissen zijn, en welke rechtshandelingen voor de onderscheiden legitimarissen noodzakelijk zijn om de respectievelijke rechten veilig te stellen. Daarbij is een belangrijke rol weggelegd voor het recht op informatie ex artikel 4:78 BW teneinde de legitieme te kunnen berekenen. Volgens recente jurisprudentie wordt bij de uitleg van dit wetsartikel steeds vaker teruggegrepen op de wetsgeschiedenis. Hieruit vloeit een ruimer recht op informatie voort ten faveure van de legitimaris-niet-erfgenaam. De legitieme portie kan daardoor nauwkeuriger worden vastgesteld. Dit alles om te komen tot het antwoord op de vraag welk belang de legitimaris heeft bij het voortbestaan van de legitieme portie.

• Auteursinformatie

  Mr. F.W. Brans

  Mw. mr. F.W. Brans is senior jurist bij AD Advocaten te Amsterdam.

  Mr. Ph.A.J. Raaijmaakers

  Mr. Ph.A.J. Raaijmaakers is advocaat bij AD Advocaten te Amsterdam.

Kroniek Waterwet 2020

• Samenvatting

  In TO 2015, afl. 2 verscheen voor het laatst een rechtspraakoverzicht over de Waterwet (Wtw). Met deze kroniek Waterwet wordt het jaarlijkse overzicht nieuw leven ingeblazen. Deze bijdrage geeft een overzicht van de belangrijkste rechtspraak op het gebied van het waterrecht. Achtereenvolgens wordt stilgestaan bij de belangrijkste ontwikkelingen rondom de watervergunning, het projectplan, lozingen, gedoogplichten, nadeelcompensatie, relativiteit en belanghebbendheid in relatie tot de Wtw. De Wtw is een van de wetten die (naar verwachting) in 2022 grotendeels op zal gaan in de Omgevingswet. Per onderwerp gaan wij daarom in deze kroniek eveneens in op de wijze waarop het betreffende onderwerp in de Omgevingswet zal worden geïncorporeerd.

• Auteursinformatie

  Mr. A. (Alexandra) Danopoulos

  Mr. A. Danopoulos is advocaat/partner bij Ploum te Rotterdam en universitair docent bij de Erasmus Universiteit Rotterdam.

  Mr. S.F.J. (Stephan) Sluiter

  Mr. S.F.J. Sluiter is advocaat/partner bij Ploum te Rotterdam.

  Mr. E.L. (Eline) van Leeuwen

  Mr. E.L. van Leeuwen is advocaat-medewerker bij Ploum te Rotterdam.

  Mr. M.S. (Miriam) Simman

  Mr. M.S. Simman is juridisch medewerker bij Ploum te Rotterdam.

Boterzacht criterium met messcherp gevolg

Europees Hof zet streep door de rol van vervangend aanvullend recht na vernietiging van een oneerlijk beding

• Samenvatting

  Op 27 januari 2021 wees het HvJ EU een verstrekkend arrest over de rol van aanvullend recht na vernietiging van een oneerlijk beding. De reikwijdte van het arrest en de consequenties voor het Nederlandse recht worden in kaart gebracht.

• Auteursinformatie

  Prof. mr. H.N. Schelhaas

  Prof. mr. H.N. Schelhaas is hoogleraar privaatrecht aan de Erasmus Universiteit Rotterdam en redacteur van dit tijdschrift.

  Mr. drs. J.H.M. Spanjaard

  Mr. drs. J.H.M. Spanjaard is advocaat onder de naam facily LAW advocatuur, adviseur bij La Gro Geelkerken Advocaten en honorair universitair docent aan de Universiteit Utrecht.

Van meelwormen, krekels, sprinkhanen en andere wijzen van uitlegging van Unierecht

• Samenvatting

  Op 1 oktober 2020 gaf het Hof van Justitie van de Europese Unie antwoord op de door de Franse Conseil d’État gestelde prejudiciële vraag of hele insecten, zoals wormen, sprinkhanen en krekels, een novel food zijn in de zin van Verordening (EG) nr. 258/97. Tegen de achtergrond van deze vraag besteedt advocaat-generaal Michal Bobek in zijn conclusie, naast de standaardmethoden van uitlegging van het Unierecht, aandacht aan de minder vaak toegepaste dynamische uitlegging. In deze bijdrage wordt derhalve nader stilgestaan bij de beperkingen en mogelijkheden van de toepassing van de dynamische interpretatie in de context van het Unierecht.
  Conclusie A-G Bobek 9 juli 2020, zaak C-526/19, ECLI:EU:C:2020:552 (Entoma)

• Auteursinformatie

  Mr. drs. K.J. Defares

  Mr. drs. K.J. (Kenneth) Defares is advocaat te Amsterdam.

De Commissie aan de poort: de voorgenomen regulering van techreuzen onder de Digital Markets Act

• Samenvatting

  Op 15 december 2020 publiceerde de Commissie haar ‘Digital Services Package’. Dit wetgevingspakket, waar met veel belangstelling naar is uitgekeken, omvat twee voorstellen: de Wet inzake digitale diensten (DSA) en de Wet inzake digitale markten (DMA). De DSA heeft tot doel om de rechten van gebruikers van digitale diensten te beschermen. De DMA bevat aanvullende regels en een nieuw toezichtregime voor machtige onlineplatforms, zogenoemde ‘poortwachters’. Het doel van de DMA is het beteugelen van oneerlijke gedragingen van deze poortwachters waarmee zij zowel concurrenten als consumenten benadelen. In deze bijdrage gaan wij in op het voorstel voor de DMA.
  Commissie Voorstel voor een Verordening van het Europees Parlement en de Raad over betwistbare en eerlijke markten in de digitale sector (Wet inzake digitale markten) COM/2020/842 def.

• Auteursinformatie

  Mr. Y. de Vries

  Mr. Y. (Yvo) de Vries is advocaat bij Allen & Overy te Amsterdam.

  Mr. M.S. Klijsen

  Mr. M.S. (Midas) Klijsen is advocaat bij Allen & Overy te Amsterdam.

  Mr. H.M. Pannekoek

  Mr. H.M. (Marik) Pannekoek is advocaat bij Allen & Overy te Amsterdam.

Het belang van de klassenindeling onder de WHOA

• Samenvatting

  De WHOA biedt de mogelijkheid om een dwangakkoord buiten surseance van betaling of faillissement op te leggen. De schuldenaar of herstructureringsdeskundige legt het akkoord ter stemming voor aan de schuldeisers en aandeelhouders en indien ten minste één klasse van schuldeisers of aandeelhouders vóór het akkoord stemt, kan de rechter het akkoord homologeren. Een juiste klassenindeling is cruciaal voor het al dan niet slagen van een WHOA-traject. In dit artikel wordt ingegaan op de vrijheid die de schuldenaar of herstructureringsdeskundige heeft bij het vormen van de klassenindeling, de rechterlijke toetsing daarvan en de mogelijke consequenties van die toets.

• Auteursinformatie

  Mr. M.R. van der Zee

  Mr. M.R. (Maaike) van der Zee is advocaat bij Pels Rijcken te Den Haag.

  Mr. B. Gideonse

  Mr. B. (Benjamin) Gideonse is advocaat bij Pels Rijcken te Den Haag.

De WHOA en het contractenrecht

• Samenvatting

  De Wet homologatie onderhands akkoord (WHOA) die per 1 januari 2020 in werking is getreden, kan grote implicaties hebben op gesloten contracten. De WHOA introduceert een uniek fenomeen in het Nederlands vermogensrecht: in een situatie buiten faillissement kunnen contractuele aanspraken worden gewijzigd ook als de wederpartij daar zelf niet mee instemt. Clausules die inroepbaar zijn bij initiatie van een schuldeisersakkoord onder de WHOA worden krachteloos. In dit artikel gaat de auteur per soort contract na wat de betekenis van de WHOA is voor dergelijke contractuele relaties en wat de mogelijkheden en de zin ervan zijn om de initiatie van een schuldeisersakkoord onder de WHOA in contracten op te nemen als grond voor beëindiging of om die aan goedkeuring van aandeelhouders te onderwerpen.

• Auteursinformatie

  Mr. J.G.A. Struycken

  Mr. J.G.A. Struycken is partner bij Certa Advocaten in Amsterdam.

Moet een drempel van aannemelijkheid worden genomen om recht te hebben op inzage in gegevens op grond van art. 843a Rv?

• Samenvatting

  De auteur bespreekt of voor een aanspraak op inzage vereist is dat de vordering waarvoor die wordt ingesteld aannemelijk is. Dat doet hij aan de hand van huidig recht, het wetsvoorstel modernisering en vereenvoudiging van het bewijsrecht en de rechtspraak van de Hoge Raad hierover, waaronder HR 10 juli 2020, ELCI:NL:HR:2020:1251 (Semtex/X c.s.). Hij geeft ook aan welke keuzes de wetgever volgens hem moet maken.

• Auteursinformatie

  Mr. J. Ekelmans

  Mr. J. Ekelmans is advocaat bij Ekelmans & Meijer Advocaten in Den Haag.

Vrije advocaatkeuze en de rechtsbijstandverzekering

• Samenvatting

  Het (Europeesrechtelijke) recht van vrije advocaatkeuze in rechtsbijstandverzekeringen is in de afgelopen jaren sterk geëvolueerd. De bijdrage focust op de achtergrond van dit keuzerecht (voorkoming van belangenconflicten) en recente rechtspraak van het HvJ EU. Het keuzerecht lijkt een geheel nieuwe dimensie te krijgen, buiten de kaders van gerechtelijke en administratieve procedures.

• Auteursinformatie

  Mr. D.B. Holthinrichs

  Mr. D.B. Holthinrichs is advocaat bij Zaan Advocaten te Zaandam.

OV-verboden: tussen publiekrecht en privaatrecht

Het rechtskarakter van toegangsverboden op stations en in het openbaar vervoer

• Samenvatting

  OV-verboden worden opgelegd om overlast in het openbaar vervoer en op stations te bestrijden. Zowel het privaatrechtelijke huisrecht en contractenrecht als de Wet personenvervoer 2000 bieden vervoerders en hun veiligheidspersoneel een juridische basis voor dit optreden. Bij de totstandkoming van de wettelijke regeling is onduidelijk gebleven wat het rechtskarakter van de OV-verboden is. Dit heeft gevolgen voor de toepasselijkheid van de beginselen van behoorlijk bestuur, grondrechten en de laagdrempelige bestuursrechtelijke rechtsbeschermingsprocedure. Om onduidelijkheid in de (rechts)praktijk te voorkomen, zou in algemene zin nagegaan moeten worden wat privaatrechtelijk al kan en wat de noodzaak is van nadere publiekrechtelijke bevoegdheden, voordat wordt overgegaan tot wettelijke regeling van sancties die worden opgelegd door private partijen.

• Auteursinformatie

  Mr. dr. A.E. van Rooij

  Mr. dr. A.E. (Mandy) van Rooij is wetgevingsjurist bij het Ministerie van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties. Zij is tevens docent/onderzoeker aan de Vrije Universiteit Amsterdam en redactiesecretaris van RegelMaat.

  Mr. S.O. Visch

  Mr. S.O. Visch is advocaat te Den Haag en werkzaam bij Pels Rijcken & Droogleever Fortuijn.

Is het mogelijk om alle woningeigenaren verplicht van het aardgas af te schakelen?

• Samenvatting

  Alle circa 7 miljoen woningen in Nederland moeten in 2050 aardgasvrij zijn. De verantwoordelijkheid hiervoor ligt bij de gemeente. Onduidelijk is echter of, en zo ja hoe, de gemeente woningeigenaren met het (toekomstig) publiekrechtelijk instrumentarium tot afschakeling van het aardgas kan verplichten. In deze bijdrage wordt deze vraag beantwoord. Waar de gemeente nu nog geen verplichting tot het afschakelen kan opleggen, is dit na de inwerkingtreding van de Omgevingswet naar verwachting wel het geval. Het opleggen van de verplichting moet voldoen aan de algemene beginselen van behoorlijk bestuur en blijft binnen de grenzen van het eigendomsrecht.

• Auteursinformatie

  Mr. R.A. (Rieneke) Jager

  Mr. R.A. Jager is advocaat bij Pels Rijcken en Droogleever Fortuijn te Den Haag.

Conservatrix: afwikkeling van verzekeraars in de praktijk

Lessen uit de Conservatrix-uitspraak en de Wet herstel en afwikkeling verzekeraars

• Samenvatting

  Bierman en Kerckhaert onderzoeken de Conservatrix-casus en gaan in op de vraag of er, na de introductie van de Wet herstel en afwikkeling verzekeraars, lessen uit deze zaak zijn te trekken. Uiterst actueel, nu een aantal verzekeraars de afgelopen jaren (bijna) in de problemen is gekomen, meest recent Yarden in oktober 2019.

• Auteursinformatie

  Mr. B. Bierman

  Mr. B. Bierman is advocaat bij Finnius te Amsterdam en is daarnaast verbonden als visiting faculty aan het Hazelhoff Centre for Financial Law van de Universiteit Leiden.

  Mr. P. Kerckhaert

  Mr. P. Kerckhaert is advocaat bij Finnius te Amsterdam.

Van WCAM naar WAMCA: class actions in Nederland?

• Samenvatting

  Op 19 maart 2019 is de wet afwikkeling massaschade in collectieve actie (WAMCA) door de Eerste Kamer aangenomen. Inwerkingtreding wordt verwacht voor 1 oktober 2019. Na de inwerkingtreding van de WAMCA zal het collectief vorderen van schadevergoeding mogelijk zijn. De WAMCA is een belangrijke ontwikkeling op het gebied van het collectief schadevergoedingsrecht in Europa, maar is vatbaar voor verbetering, vooral op het terrein van finaliteit, governance-eisen, financiering en hoger beroep.

• Auteursinformatie

  Mr. dr. A. van der Krans

  Mr. dr. A. (Anatoli) van der Krans is advocaat bij Corona Legal te Amsterdam.

De informatieplicht voor de franchisegever naar Nederlands recht

Beschouwingen naar aanleiding van het Albert Heijn-arrest

• Samenvatting

  In het Albert Heijn-arrest heeft de Hoge Raad opnieuw bevestigd dat naar huidig Nederlands recht geen algemene regel geldt dat een franchisegever een (toekomstige) franchisenemer moet inlichten omtrent de te verwachten omzet of omtrent de winstverwachting. De bijzondere omstandigheden van het geval kunnen echter wel een zodanige verplichting meebrengen. De vraag rijst of in het voorontwerp van de Wet Franchise dat op 12 december 2018 werd gepubliceerd een andere benadering is gekozen. In dit voorontwerp wordt voorgesteld een – vrij ruim geformuleerde – informatieplicht voor de franchisegever te introduceren. In deze bijdrage wordt ingegaan op het Albert Heijn–arrest en wordt de uitkomst van deze procedure afgezet tegen het Nederlandse conceptwetsvoorstel en de Belgische regelgeving voor franchiseovereenkomsten.

• Auteursinformatie

  Mr. dr. S.A. Kruisinga

  Mr. dr. S.A. Kruisinga is universitair hoofddocent bij het Molengraaff Instituut voor Privaatrecht van de Universiteit Utrecht en professional support lawyer bij Van Benthem & Keulen.

  Mr. M.I. Nijenhof-Wolters

  Mr. M.I. Nijenhof-Wolters is advocaat bij Van Benthem & Keulen.

De implementatie van de herziene Aandeelhoudersrichtlijn – de eindsprint is ingezet

• Samenvatting

  In deze bijdrage staat het door de wetgever gepubliceerde wetsvoorstel ter implementatie van de herziene Aandeelhoudersrichtlijn centraal. De auteur behandelt in zijn bijdrage het wetsvoorstel, plaatst enkele kanttekeningen hierbij en besteedt ook aandacht aan enige amendementen die zijn aangenomen door de Tweede Kamer en het wetsvoorstel hebben gewijzigd.

• Auteursinformatie

  Mr. T.C.A. Dijkhuizen

  Mr. T.C.A. Dijkhuizen is advocaat bij NautaDutilh te Amsterdam en als promovendus verbonden aan de afdeling Ondernemingsrecht en het Hazelhoff Centre for Financial Law van de Universiteit Leiden.

Derde wetsvoorstel voor personenvennootschappen: modernisering nu echt in zicht?

• Samenvatting

  Op 21 februari 2019 is het wetsvoorstel ter modernisering van de personenvennootschappen met een nieuwe titel 13 voor Boek 7 BW ter consultatie voorgelegd. In deze bijdrage bespreken de auteurs de hoofdlijnen van het consultatievoorstel en een aantal voor hen opvallende thema’s. Waar relevant maken zij hierbij een vergelijking met het huidige recht en het voorstel van de Werkgroep Personenvennootschappen.

• Auteursinformatie

  Mr. M.F.E. de Waard-Preller

  Mr. M.F.E. de Waard-Preller is notaris en Partner Corporate M&A bij NautaDutilh, Rotterdam.

  Mr. S.S.M. Rutten

  Mr. S.S.M. Rutten is Professional Support Lawyer Corporate M&A bij NautaDutilh, Amsterdam.

Klimaatverandering: zullen we het eens hebben over de feiten?

• Samenvatting

  In deze bijdrage gaat de auteur in op het feitencomplex achter drie elementen uit de Urgenda-uitspraak van het Gerechtshof Den Haag. Het gaat om de noodzaak om de temperatuurstijging te beperken tot twee graden, de invloed die Nederlandse emissies op wereldschaal hebben, en de kosten van emissiereducerende maatregelen.

• Auteursinformatie

  Mr. J.M. (Koos) van den Berg

  Mr. J.M. van den Berg is advocaat te Amsterdam en trad op namens Urgenda in de klimaat-rechtszaak tegen de Staat der Nederlanden.

Symboolwetgeving

• Auteursinformatie

  Prof. mr. W.J. Oostwouder

  Prof. mr. W.J. (Wilco) Oostwouder is hoogleraar Bedrijfsfinancieel Recht aan de Universiteit Utrecht, advocaat bij Loyens & Loeff en lid van het Zorgteam van dit kantoor, en directeur/eigenaar van Meer Kennis, Juridische en Governance Opleidingen te Hoofddorp.