Dit artikel is de bewerking van een op 31 mei 2007 voor de Vereniging van Arbeidsrecht gehouden voordracht over 100 jaar Wet op de arbeidsovereenkomst. In vervolg op uiteenzettingen van Levenbach en Van der Grinten bij het 50- en 75-jarig bestaan van die wet wordt bezien hoe wetgeving en rechtspraak zich in die periode hebben ontwikkeld, met een zwaar accent op de periode sinds 1982, wat aanleiding geeft tot enkele beschouwingen over de rol van wetgever en rechter in het arbeidsrecht, nu en in de toekomst.

Het Hof van Justitie van de EG heeft in een recente uitspraak een oordeel gegeven over het recht van zieke werknemers op een jaarlijks betaalde vakantie, zoals dat in artikel 7 van de EG Richtlijn betreffende de organisatie van de arbeidsduur is vastgelegd. De strekking van de uitspraak is dat ook zieke werknemers recht hebben op vakantie, maar dat de mogelijkheid tot het opnemen van vakantie tijdens ziekte wel kan worden beperkt. De werknemer heeft voorts recht op een financiële vergoeding indien de werknemer ook na de ziekteperiode niet van het recht op vakantie gebruik heeft kunnen maken.
In de annotatie worden de gevolgen van deze uitspraak voor de Nederlandse vakantieregelgeving besproken, en wordt tevens naar aanleiding van gegeven kritiek besproken of het Hof van Justitie hiermee een onnavolgbare benadering heeft gekozen. In ieder geval is de door het Hof gekozen uitleg in overeenstemming met internationale normering, zoals totstandgekomen in het kader van de Internationale Arbeidsorganisatie. De beperkte opbouw van vakantierechten tijdens ziekte in de Nederlandse regelgeving past niet binnen de benadering die het Hof van Justitie heeft gekozen wat betreft de gelijke rechten van zieke werknemers op vakantie. Indien zieke werknemers evenwel feitelijk op gelijke wijze als niet zieke werknemers in de gelegenheid worden gesteld om op vakantie te gaan, kan niet worden gesteld dat aan de waarborg uit de richtlijn niet wordt voldaan. Aanbevolen wordt deze mogelijkheid in de praktijk ook zeker te creëren en zo nodig het nationale recht richtlijnconform uit te leggen. Voorts wordt betoogd dat het verstandig zou zijn om de beperkte opbouw van vakantierechten voor langdurig zieke werknemers en de beperkte mogelijkheden om ziektedagen als vakantiedagen aan te merken, te laten vervallen.

Na vijf arresten van de Hoge Raad uit 2008 is de discussie over het aannemen van een risicoaansprakelijkheid voor werkgerelateerde schade voor werkgevers losgekomen. De auteur bespreekt aan de hand van het Amerikaanse systeem van Workers’ Compensation de positieve en negatieve kanten van een systeem van risicoaansprakelijkheid. Hij onderzoekt of een dergelijk systeem de problemen kan oplossen die momenteel aan de orde zijn in de Nederlandse werkgeversaansprakelijkheid. De auteur concludeert aan de hand van de Amerikaanse ervaringen dat een risicoaansprakelijkheid de meeste problemen kan oplossen. Hij waarschuwt echter dat de wetgever vóór het aannemen van risicoaansprakelijkheid duidelijk moet vaststellen wat het speelveld is voor werkgevers en werknemers om de onduidelijkheden te voorkomen die het Nederlandse systeem van werkgeversaansprakelijkheid momenteel parten spelen.