Open Access Advocate

Evolutie van het privaatrecht: the Greatest Show on Earth?

• Samenvatting

  Martijn Uijen geeft zijn bespiegelingen over de evolutie van ons privaatrecht, een onderwerp waar Grosheide in 2003 over schreef naar aanleiding van een beschouwing van Smits, en waarop Corjo Jansen vervolgens reageerde. Hoe verhoudt de tendens om zwakke partijen te beschermen zich tot het darwinistische principe van de survival of the fittest? Uijen stelt ons voor om de beschermingstendens eens te bezien als (het uitvloeisel van) de stem van de massa die in de twintigste eeuw in het Westen luid in ons recht heeft mogen klinken. Niet omdat dat een gevolg is van overheidsingrijpen (Grosheide in een andere rol) of van laissez faire (Jansen), maar simpelweg omdat onze maatschappij en ons recht op dat moment zo evolueerden.

• Auteursinformatie

  Mr. M. Uijen

  Martijn Uijen is advocaat bij Höcker Advocaten en redacteur van dit tijdschrift.

Uitleg van algemene voorwaarden

• Samenvatting

  Edwin van Wechem schrijft over de uitleg, een van de favoriete topics van Grosheide (kijk maar, er staat wat er staat). Van Wechem zoomt daarbij in op artikel 6:232 BW, op grond waarvan partijen gebonden zijn aan algemene voorwaarden, ook als zij de inhoud niet kennen. Volgens Van Wechem is daarmee het aloude arrest Holleman/De Klerk van tafel geveegd. Drion is daarvan niet helemaal zeker, maar dat doet er niet toe, want Van Wechems eigenlijke onderwerp is de onderbelichte rol van het genoemde artikel in relatie tot de uitleg. Hij meent, met kracht van argumenten, dat mede in het licht van artikel 6:232 BW algemene voorwaarden objectief uitgelegd zouden moeten worden in plaats van op basis van Haviltex (sec), zoals de Hoge Raad lijkt te leren. Grosheide zal het daar vast mee eens zijn.

• Auteursinformatie

  Mr. dr. T.H.M. van Wechem

  Edwin van Wechem is verbonden aan Baker & McKenzie en redacteur van dit tijdschrift.

Naar een uniforme klachtplicht bij consumentencontracten

• Samenvatting

  Rieme-Jan Tjittes ten slotte, pleit voor het gelijkschakelen van de eisen die het recht stelt aan het tijdig klagen door consumenten. Als gevolg van het implementeren van een Europese richtlijn geldt bij de consumentenkoop voor het op de voet van artikel 7:23 BW gaan lopen van de klachttermijn alleen de eis dat de consument feitelijk weet van het gebrek aan de zaak, niet daarenboven ook nog de (vaak in de tijd daaraan voorafgaande) eis dat de consument het gebrek redelijkerwijs had behoren te ontdekken. Artikel 6:89 BW (de algemene klachtplicht) differentieert echter niet tussen een consument-crediteur en een andere crediteur, zodat voor de consument-crediteur in algemene zin ook gewoon de dubbele eis geldt, terwijl het niet zelden (denk aan financiële dienstverlening) om complexere producten gaat dan bij de doorsnee-koop. Tjittes vindt dit onwenselijk en wil voor consumenten ook bij de algemene klachtplicht uitgaan van (in feite) enkel de eis van feitelijk weten en, Grosheide, heeft hij daarmee misschien niet een punt?

• Auteursinformatie

  Prof. mr. R.P.J.L. Tjittes

  Rieme-Jan Tjittes is advocaat bij BarentsKrans, hoogleraar Privaatrecht VU, raadsheer-plv. Gerechtshof Arnhem en redacteur van dit tijdschrift.

Duitsland mag activiteiten van het Deense Roj TV verbieden, maar de ontvangst niet blokkeren

• Samenvatting

  Het Hof van Justitie maakt in de Mesopotamia-zaak duidelijk dat Duitsland de activiteiten van een Deens televisiebedrijf mocht verbieden wegens aansporing tot haat. Het activiteitenverbod was niet in strijd met de Televisierichtlijn (Richtlijn 89/552/EG).¹x Richtlijn 89/552/EEG van de Raad van 3 oktober 1989 betreffende de coördinatie van bepaalde wettelijke en bestuursrechtelijke bepalingen in de Lid-Staten inzake de uitoefening van televisie-omroepactiviteiten, Pb. EG 1989, L 298/23, gewijzigd bij Richtlijn 97/36/EG van het Europees Parlement en de Raad van 30 juni 1997, Pb. EG 1997, L 202/60. De richtlijn 89/552/EEG is later gewijzigd door Richtlijn 2007/65/EG van het Europees Parlement en de Raad van 11 december 2007 tot wijziging van Richtlijn 89/552/EEG, Pb. EU 2007, L 332/27 (de Richtlijn audiovisuele mediadiensten). Deze wijziging was echter geen onderwerp van dit arrest. Het is echter niet toegestaan voor Duitsland om de daadwerkelijke ontvangst van uitzendingen uit Denemarken te blokkeren.

  Noten

  • 1 Richtlijn 89/552/EEG van de Raad van 3 oktober 1989 betreffende de coördinatie van bepaalde wettelijke en bestuursrechtelijke bepalingen in de Lid-Staten inzake de uitoefening van televisie-omroepactiviteiten, Pb. EG 1989, L 298/23, gewijzigd bij Richtlijn 97/36/EG van het Europees Parlement en de Raad van 30 juni 1997, Pb. EG 1997, L 202/60. De richtlijn 89/552/EEG is later gewijzigd door Richtlijn 2007/65/EG van het Europees Parlement en de Raad van 11 december 2007 tot wijziging van Richtlijn 89/552/EEG, Pb. EU 2007, L 332/27 (de Richtlijn audiovisuele mediadiensten). Deze wijziging was echter geen onderwerp van dit arrest.

• Auteursinformatie

  Mr. M.I. Robichon-Lindenkamp

  Mr. M.I. Robichon-Lindenkamp is advocaat bij Kennedy Van der Laan te Amsterdam.

  Mr. M.A. van Bemmel

  Mr. M.A. van Bemmel is advocaat bij Kennedy Van der Laan te Amsterdam.

FA Premier League/Karen Murphy

• Samenvatting

  De tamelijk opgewonden berichtgeving over de uitspraak van het Hof van Justitie van 4 oktober jl. in de FA Premier League-zaak doet vermoeden dat de tijden van Bosman en het Luxemburgse activisme van de jaren zeventig herleven. Belangwekkend is het arrest zonder meer, maar goed beschouwd minder spectaculair voor het mededingingsrecht dan voor het recht van de intellectuele eigendom.

• Auteursinformatie

  Mr. P.J. Kreijger

  Mr. P.J. Kreijger is advocaat bij Linklaters LLP te Amsterdam.

CBb stelt grenzen aan alles-in-één-hand stelsel

• Samenvatting

  Bij uitspraak van 30 augustus 2011¹x LJN BR6737. bevestigt het College van Beroep voor het bedrijfsleven (CBb) de uitspraak van de Rechtbank Rotterdam van 28 april 2009²x LJN BI3337. waarin de rechtbank oordeelde dat de NMa de verplichting tot functiescheiding zoals bedoeld in artikel 54a Mw had geschonden. Het CBb overweegt dat de verplichting tot functiescheiding ertoe strekt te verzekeren dat de beslissing om al dan niet een boete op te leggen objectief en onbevooroordeeld plaatsvindt. Volgens het CBb had de NMa zich in de onderhavige zaak niet van die verplichting gekweten. De Juridische Dienst van de NMa had namelijk voorafgaand aan het primaire besluit bij een derde partij feitelijke informatie opgevraagd. Het opvragen van dergelijke informatie kwalificeert als een onderzoekshandeling en is voorbehouden aan de daartoe aangewezen ambtenaren van de NMa. Het CBb overweegt dat binnen het in de Mededingingswet voorziene alles-in-één-hand stelsel de verplichting tot functiescheiding van fundamentele betekenis is. Het CBb verbindt daaraan vervolgens de conclusie dat niet alleen het procedureel incorrect verkregen bewijsmateriaal moet worden uitgesloten, maar dat de ‘smet’ van dit bewijsmateriaal ook kleeft aan de waardering van het reeds in de onderzoeksfase verkregen bewijsmateriaal.

  Noten

  • 1 LJN BR6737.

  • 2 LJN BI3337.

• Auteursinformatie

  Mr. B.H.J. Braeken

  Mr. B.H.J. Braeken is advocaat bij Stibbe te Amsterdam.

De redelijke termijn in het mededingingsrecht

Nog altijd redelijk?

• Samenvatting

  Uit artikel 6 lid 1 EVRM volgt de plicht een procedure binnen een redelijke termijn te berechten. Artikel 6 EVRM is onverkort van toepassing op mededingingsprocedures. Het leerstuk van de redelijke termijn in mededingingszaken is sinds enkele jaren een bekend fenomeen, zowel Europees als nationaal. Het leerstuk is echter nog altijd in ontwikkeling. In deze bijdrage staan wij stil bij de laatste ontwikkelingen op het gebied van de redelijketermijnjurisprudentie in het (Europese) mededingingsrecht.

• Auteursinformatie

  Mr. S.M.M.C. Vinken

  Mr. S.M.M.C. Vinken is advocaat bij BANNING N.V. te ’s-Hertogenbosch.

  Mr. M.J. van Joolingen

  Mr. M.J. van Joolingen is advocaat bij BANNING N.V. te ’s-Hertogenbosch.

Over moeders en dochters

Het weerlegbaar vermoeden in de praktijk

• Samenvatting

• Auteursinformatie

  Mr. F. Muller

  Mr. Frans Muller is advocaat bij Clifford Chance in Amsterdam.

  Dr. mr. S. Verschuur

  Dr. mr. S. Verschuur is advocaat bij Clifford Chance in Amsterdam.

Onverwachte bedrijfsbezoekingen

• Samenvatting

• Auteursinformatie

  Mr. R. Wesseling

  Mr. R. Wesseling is advocaat bij Stibbe en Professor of Competition Law and Regulation aan de faculteit der rechtsgeleerdheid van de Universiteit van Amsterdam.

Het gewijzigde depositogarantiestelsel

• Samenvatting

  Het depositogarantiestelsel zal aanzienlijk worden gewijzigd. Als er onder het huidige depositogarantiestelsel een beroep wordt gedaan op het depositogarantiestelsel, moeten de banken een bijdrage doen, waarmee de depositohouders van de in financiële problemen verkerende bank kunnen worden voldaan. Op basis van de beoogde wijzigingen zullen de banken die onder het depositogarantiestelsel vallen, vanaf juli 2012 vooraf periodieke bijdragen moeten doen voor het depositogarantiestelsel. Ook op Europees niveau zijn er wijzigingen voorgesteld. De Europese Commissie heeft voorgesteld dat alle depositogarantiestelsels vooraf moeten worden gefinancierd. Een andere voorgestelde wijziging is dat de deposito’s die onder de verschillende depositogarantiestelsels vallen, worden geharmoniseerd. Tevens is beoogd dat de uitbetalingstermijn aan de depositohouders verder wordt verkort. In deze bijdrage worden zowel de voorgestelde wijzigingen op nationaal niveau als op Europees niveau besproken.

• Auteursinformatie

  Mr. J.M. van Poelgeest

  Mr. J.M. van Poelgeest is advocaat bij Loyens & Loeff N.V. te Amsterdam.

Pompen of verzuipen?

Bestuurder in de gevarenzone: ken uw getallen

• Samenvatting

  ‘Pompen of verzuipen? Bestuurder in de gevarenzone: ken uw getallen’ is een bewerking van een paper van de auteurs geschreven ten behoeve van de Insolad-cursus ‘Financiële economie voor curatoren’. Onderzocht is of bedrijfseconomische indicatoren handvatten kunnen bieden voor het te voeren beleid van noodlijdende ondernemingen. De auteurs concluderen dat bestuurders zich onvoldoende bewust zijn van het nut van het besturen van de onderneming aan de hand van actuele managementinformatie, die hen in staat kan stellen feitelijke insolventie te voorkomen en tijdig te reorganiseren. Bepleit wordt een wettelijk systeem waarbij de bestuurder door periodieke registraties wordt gedwongen elementaire managementinformatie beschikbaar te hebben, bij gebreke waarvan bij faillissement een wettelijk vermoeden van onbehoorlijke taakvervulling ontstaat.

• Auteursinformatie

  Mw. mr. A.P.G. Gielen

  Mw. mr. A.P.G. Gielen is advocaat bij Vlaskamp Advocaten B.V. te Amersfoort.

  Mr. C. Bijl

  Mr. C. Bijl is advocaat bij Van Zeijl Bijl Aartsen Advocaten te Harderwijk.

De automatisch vervallende 403-verklaring

• Samenvatting

  In de literatuur wordt wel gepleit voor het opnemen van een groepsband als voorwaarde in een 403-verklaring. Ook in de praktijk blijkt dit te worden toegepast met het oog op een automatisch eindigende aansprakelijkheid bij het verbreken van de groepsband, meestal in het kader van een verkoop van de desbetreffende dochtervennootschap. In deze bijdrage wordt ingegaan op deze voorwaarde, waarbij de volgende twee vragen centraal staan: (1) komt de aansprakelijkheid van de moeder automatisch te vervallen na verbreking van de groepsband, en (2) kan de dochter gebruik maken van de concernvrijstelling als ten behoeve van haar een 403-verklaring is gedeponeerd die afhankelijk is gesteld van de groepsband tussen de moeder en de dochter? Na beantwoording van deze vragen wordt een alternatief voor het groepsbegrip als voorwaarde voor aansprakelijkheid besproken. De bijdrage wordt afgesloten met een korte samenvatting en conclusie.

• Auteursinformatie

  Mr. M.R.C. van Zoest

  Mr. M.R.C. van Zoest is advocaat bij Loyens & Loeff N.V. te Amsterdam.

Kennisneming door de rechter van vertrouwelijke stukken buiten partijen om

CBb 14 oktober 2011, nr. AWB 10/85 en 10/86

• Samenvatting

  In deze Notenkraker staat de uitspraak van het College van Beroep voor het bedrijfsleven van 14 oktober 2011 (nr. AWB 10/85 en 10/86) centraal. Deze uitspraak van het CBb geeft inzicht in de wijze waarop het CBb met verzoeken tot beperkte kennisneming omgaat.

• Auteursinformatie

  Mr. E.J. Daalder

  Mr. E.J. Daalder is advocaat te Den Haag en lid van de redactie van Tijdschrift voor Toezicht.

Het bonusverbod voor bestuurders van staatsgesteunde financiële ondernemingen

• Samenvatting

  In deze bijdrage bespreekt de auteur het wetsvoorstel bonusverbod voor bestuurders van staatsgesteunde financiële ondernemingen.

• Auteursinformatie

  Mr. B.M. Boekraad

  Mr. B.M. Boekraad is werkzaam als advocaat bij Stibbe te Amsterdam.

Precontractuele informatieverplichtingen voor financiële dienstverleners

• Samenvatting

  In deze bijdrage bespreken de auteurs de verplichte en onverplichte precontractuele informatieverplichtingen die op basis van de Wet op het financieel toezicht op financiële dienstverleners rusten. Hierbij komen verschillende standaardwaarschuwingen aan bod en wordt een aantal kanttekeningen bij de effectiviteit van de besproken informatieverplichtingen geplaatst.

• Auteursinformatie

  Mr. K.L. Tienstra

  Mr. K.L. Tienstra is werkzaam als advocaat bij Loyens & Loeff te Amsterdam.

  Mr. A.F.N. van de Laar

  Mr. A.F.N. van de Laar is werkzaam als advocaat bij Loyens & Loeff te Amsterdam.

Cumulatief beslag op aandelen op naam: tot welk moment?

• Samenvatting

  Roerende zaken waarop executoriaal beslag is gelegd kunnen op grond van artikel 457 lid 1 Rv tot aan de verkoop opnieuw worden beslagen. Ten aanzien van aandelen op naam in naamloze vennootschappen regelt de wet niet tot welk moment de aandelen opnieuw in beslag genomen kunnen worden. Kan hiervoor aansluiting worden gezocht bij artikel 457 lid 1 Rv? Of moet dit moment uit artikel 474g lid 2 Rv worden afgeleid? Aan de hand van de (Nederlandse) wetsgeschiedenis van de toepasselijke wetsartikelen op executoriaal beslag op aandelen op naam, wordt besproken tot welk moment beslag op aandelen nog voor mogelijk wordt gehouden.

• Auteursinformatie

  Mr. C.H.M. Fiévez

  Mr. C.H.M. Fiévez is advocaat bij HBN-Law, Curaçao.

Aanpassing en uitleg van de overeenkomst bij onvoorziene omstandigheden

• Samenvatting

  Deze bijdrage is een reactie op Van Dunné’s uiteenzetting hieraanvoorafgaand. De auteur richt zich in het bijzonder op één aspect van het door Van Dunné besprokene, namelijk de verbinding van wijziging en uitleg bij onvoorziene omstandigheden.

• Auteursinformatie

  Prof. mr. F.W. Grosheide

  Prof. mr. F.W. Grosheide is emeritus hoogleraar privaatrecht en hoogleraar intellectueel eigendomsrecht aan de Universiteit Utrecht en tevens advocaat bij Van Doorne.

Staatssteun in de zorgsector

Een trage ontwikkeling naar een gelijk speelveld voor zorginstellingen?

• Samenvatting

  De Wet marktordening gezondheidszorg (Wmg) vormt het sluitstuk van een reeks wetten die gezamenlijk het nieuwe zorgstelsel in Nederland vormgeven. Samen met het wetgevingspakket omtrent de modernisering van de AWBZ vormen zij de wettelijke basis voor de introductie van marktwerking in de zorg in Nederland. Met de introductie van marktwerking komen ook de staatssteunregels in beeld. Omdat de (meeste) activiteiten van zorginstellingen kwalificeren als economische activiteiten, zijn de staatssteunregels in beginsel van toepassing op steunverlening door de overheid aan die zorginstellingen. In dit artikel wordt een overzicht gegeven van de belangrijkste ontwikkelingen, de beschikkingspraktijk en de jurisprudentie op Europees en nationaal niveau wat betreft steunverlening in de zorgsector.

• Auteursinformatie

  Mr. Y.A. Maasdam

  Mr. Y.A. Maasdam is advocaat bij Maasdam Mededingingsadvocaten in Rijswijk.

  Mr. P.A.M. Broers

  Mr. P.A.M. Broers is advocaat bij Maasdam Mededingingsadvocaten in Rijswijk.

Pfleiderer AG/Bundeskartellamt

• Samenvatting

  De bijdrage betreft een noot bij het arrest Pfleiderer aangaande de prejudiciële vraag of het Unierecht zich verzet tegen inzage in nationale clementiestukken door een derde. Het arrest stelt dat een vordering tot inzage dient te worden beoordeeld naar nationaal recht, waarbij per geval de uit het Unierecht voortvloeiende belangen dienen te worden afgewogen. Het commentaar gaat in op de mate van invulling die het Hof van Justitie had kunnen geven aan de reikwijdte van de bescherming van clementiestukken. Vervolgens wordt de door het Hof van Justitie voorgestane belangenafweging behandeld en wordt stilgestaan bij mogelijke gevolgen van dit arrest voor de Nederlandse rechtspraktijk.

• Auteursinformatie

  Mr. M. Kuijper

  Mr. M. Kuijper is advocaat bij Boekel De Nerée N.V. te Londen.

Bewijswaarde clementieverklaringen – het arrest Aalberts

• Samenvatting

  In het arrest Aalberts heeft het Gerecht de beschikking van de Europese Commissie in de zaak Fittingen vernietigd voor zover daarbij aan Aalberts een boete was opgelegd voor kartelinbreuken van twee door haar verworven dochtermaatschappijen. De Commissie had zich bij de vaststelling van de inbreuk van een van deze dochtermaatschappijen te zeer verlaten op een clementieverklaring van een andere onderneming, zonder dat deze voldoende steun vond in aanvullend bewijsmateriaal. Daardoor was niet voldaan aan de voor vaststelling van een inbreuk op artikel 101 VWEU geldende bewijsstandaard.

• Auteursinformatie

  Mr. S.C.H. Molin

  Mr. S.C.H. Molin is advocaat bij De Brauw Blackstone Westbroek.