Open Access Advocate

Kroniek Waterwet 2020

• Samenvatting

  In TO 2015, afl. 2 verscheen voor het laatst een rechtspraakoverzicht over de Waterwet (Wtw). Met deze kroniek Waterwet wordt het jaarlijkse overzicht nieuw leven ingeblazen. Deze bijdrage geeft een overzicht van de belangrijkste rechtspraak op het gebied van het waterrecht. Achtereenvolgens wordt stilgestaan bij de belangrijkste ontwikkelingen rondom de watervergunning, het projectplan, lozingen, gedoogplichten, nadeelcompensatie, relativiteit en belanghebbendheid in relatie tot de Wtw. De Wtw is een van de wetten die (naar verwachting) in 2022 grotendeels op zal gaan in de Omgevingswet. Per onderwerp gaan wij daarom in deze kroniek eveneens in op de wijze waarop het betreffende onderwerp in de Omgevingswet zal worden geïncorporeerd.

• Auteursinformatie

  Mr. A. (Alexandra) Danopoulos

  Mr. A. Danopoulos is advocaat/partner bij Ploum te Rotterdam en universitair docent bij de Erasmus Universiteit Rotterdam.

  Mr. S.F.J. (Stephan) Sluiter

  Mr. S.F.J. Sluiter is advocaat/partner bij Ploum te Rotterdam.

  Mr. E.L. (Eline) van Leeuwen

  Mr. E.L. van Leeuwen is advocaat-medewerker bij Ploum te Rotterdam.

  Mr. M.S. (Miriam) Simman

  Mr. M.S. Simman is juridisch medewerker bij Ploum te Rotterdam.

Weinig zwartlakken in het omgevingsrecht

• Samenvatting

  Het redactioneel is gewijd aan de openbaarheid van locatiegegevens van ondernemingen die eerder een zogenoemde PAS-melding hebben gedaan. Tevens wordt aandacht besteed aan de stand van zaken van het voorstel voor de Wet open overheid en de gevolgen als die wet in werking treedt.

• Auteursinformatie

  Mr. dr. C.N. (Cornelis) van der Sluis

  Mr. dr. C.N. van der Sluis is advocaat bij Ten Holter Noordam advocaten te Rotterdam, beheerder van de website www.overheidenopenbaarheid.nl en lid van de redactie van het Tijdschrift voor Omgevingsrecht.

Art. 6:13 Awb in de fuik?

• Samenvatting

  Auteur gaat in dit redactioneel in op de discussie over het vereiste om voor beroep bij de bestuursrechter bezwaar aan te tekenen bij het bestuursorgaan, in milieuzaken.

• Auteursinformatie

  Prof. mr. G.A. (Gerrit) van der Veen

  Prof. mr. G.A. van der Veen is advocaat bij AKD te Rotterdam, bijzonder hoogleraar milieurecht aan de Rijksuniversiteit Groningen en lid van de redactie van het Tijdschrift voor Omgevingsrecht.

Detailhandel & Dienstenrichtlijn

De pakketbenadering: toverwoord of hellend vlak?

• Samenvatting

  In dit artikel gaat auteur in op een aantal uitspraken van de Afdeling bestuursrechtspraak in navolging op de zaak Appingedam. Auteur bespreekt hoe de Afdeling de ‘pakketbenadering’ toepast in deze jurisprudentie.

• Auteursinformatie

  Mr. G.H.J. (Gijs) Heutink

  Mr. G.H.J. Heutink is advocaat bij Hemwood te Amsterdam.

Is het mogelijk om alle woningeigenaren verplicht van het aardgas af te schakelen?

• Samenvatting

  Alle circa 7 miljoen woningen in Nederland moeten in 2050 aardgasvrij zijn. De verantwoordelijkheid hiervoor ligt bij de gemeente. Onduidelijk is echter of, en zo ja hoe, de gemeente woningeigenaren met het (toekomstig) publiekrechtelijk instrumentarium tot afschakeling van het aardgas kan verplichten. In deze bijdrage wordt deze vraag beantwoord. Waar de gemeente nu nog geen verplichting tot het afschakelen kan opleggen, is dit na de inwerkingtreding van de Omgevingswet naar verwachting wel het geval. Het opleggen van de verplichting moet voldoen aan de algemene beginselen van behoorlijk bestuur en blijft binnen de grenzen van het eigendomsrecht.

• Auteursinformatie

  Mr. R.A. (Rieneke) Jager

  Mr. R.A. Jager is advocaat bij Pels Rijcken en Droogleever Fortuijn te Den Haag.

De PAS-uitspraak zet geen streep door de ADC-toets

Kunnen maatregelen die volgens de PAS-uitspraak niet in een passende beoordeling mogen worden betrokken wel een rol spelen in de ADC-toets?

• Samenvatting

  In dit artikel bespreekt de auteur de vraag of maatregelen en autonome ontwikkelingen die blijkens de PAS-uitspraak niet mogen worden betrokken in de passende beoordeling op grond van art. 6, derde lid, van de Habitatrichtlijn wel een rol kunnen spelen in de ADC-toets op grond van art. 6, vierde lid, van de Habitatrichtlijn. Dit is interessant, omdat dit (bij een positief antwoord) de haalbaarheid van deze oplossingsrichting (al dan niet door toepassing in een nieuw programma) kan vergroten.

• Auteursinformatie

  Mr. C.J. (Christine) Visser

  Mr. C.J. Visser is advocaat bij Ten Holter Noordam advocaten te Rotterdam.

Omgevingsrecht en mobiliteit in ruimtelijke planvorming: meer samenhang is nodig

• Samenvatting

  De auteur onderzoekt wat de rol is van mobiliteitsvraagstukken bij gemeentelijke bestemmingsplannen en concludeert aan de hand van de bespreking van de jurisprudentie over de toepassing van de CROW-publicatie 317 bij de vraag hoeveel autoverkeer een ruimtelijke ontwikkeling genereert, dat een integrale beoordeling van de gevolgen van een ruimtelijke ontwikkeling op de mobiliteitsvraag en behoefte ontbreekt. In zijn artikel kijkt de auteur ook naar de (beperkte) rol van mobiliteit in de Omgevingswet en onderzoekt hij wat de verhouding is tussen de Omgevingswet en de Wet Infrastructuurfonds.

• Auteursinformatie

  Mr. J.R. (Jan Reinier) van Angeren

  Mr. J.R. van Angeren is advocaat bij Stibbe te Amsterdam.

Het vertrouwensbeginsel en de afstand tussen Kneuterdijk en Korte Voorhout

• Samenvatting

  Dit redactioneel gaat in op de uitspraak van de grote kamer van de Afdeling bestuursrechtspraak van de Raad van State over het vertrouwensbeginsel in het omgevingsrecht.

• Auteursinformatie

  Prof. mr. G.A. (Gerrit) van der Veen

  Prof. mr. G.A. van der Veen is advocaat bij AKD te Rotterdam, bijzonder hoogleraar milieurecht aan de Rijksuniversiteit Groningen en lid van de redactie van TO.

De uitwerking van de Dienstenrichtlijn in het Nederlandse stelsel van ruimtelijke ordening

• Samenvatting

  Auteurs gaan in op recente jurisprudentie van met name de Afdeling bestuursrechtspraak van de Raad van State over de vraag of de haar voorgelegde ruimtelijke voorschriften die economische activiteiten reguleren in overeenstemming zijn met de regels van het vrij verkeer, meer specifiek de vrijheid van vestiging en de Europese Dienstenrichtlijn 2006/123/EG. Zij gaan met name in op de vraag in hoeverre ruimtelijke voorschriften de vestiging van detailhandel kunnen reguleren door middel van brancheringsregelingen (de zaak Appingedam had namelijk betrekking op een brancheringsregeling voor de vestiging van detailhandel). Aan het slot van hun artikel geven zij een doorkijkje naar de toets aan de Dienstenrichtlijn onder het systeem van de Omgevingswet.

• Auteursinformatie

  Mr. dr. M.R. (Marleen) Botman

  Mr. dr. M.R. Botman is advocaat bij Pels Rijcken te Den Haag, gespecialiseerd in het Europese recht, en als onderzoeker verbonden aan de Vrije Universiteit Amsterdam.

  Mr. D.S.P. (Daniëlle) Roelands-Fransen

  Mr. D.S.P. Roelands-Fransen is advocaat en partner bij Pels Rijcken te Den Haag, gespecialiseerd in het omgevingsrecht.

Klimaatverandering: zullen we het eens hebben over de feiten?

• Samenvatting

  In deze bijdrage gaat de auteur in op het feitencomplex achter drie elementen uit de Urgenda-uitspraak van het Gerechtshof Den Haag. Het gaat om de noodzaak om de temperatuurstijging te beperken tot twee graden, de invloed die Nederlandse emissies op wereldschaal hebben, en de kosten van emissiereducerende maatregelen.

• Auteursinformatie

  Mr. J.M. (Koos) van den Berg

  Mr. J.M. van den Berg is advocaat te Amsterdam en trad op namens Urgenda in de klimaat-rechtszaak tegen de Staat der Nederlanden.

Strategisch procederen in het milieurecht: bestuursrechter en civiele rechter

• Samenvatting

  Dit artikel gaat nader in op het strategisch procederen in het milieurecht en begint met een korte terreinverkenning. Aan de orde komt welke mogelijkheden al bestonden om vraagstukken aan de rechter voor te leggen en wat nu daadwerkelijk nieuw is. Vervolgens wordt bezien welke beperkte mogelijkheden de bestuursrechter heeft om zich over grote maatschappelijke vragen te uiten, en hoe de burgerlijke rechter met grote maatschappelijke vragen recent is omgegaan. Daarbij komen twee aandachtspunten van civiele procedures aan de orde. Deze leiden tot de conclusie dat het nog maar de vraag is of bereikte successen beklijven.

• Auteursinformatie

  Prof. mr. G.A. (Gerrit) van der Veen

  Prof. mr. G.A. van der Veen is advocaat bij AKD te Rotterdam, bijzonder hoogleraar milieurecht aan de Rijksuniversiteit Groningen en lid van de redactie van TO.

Schaarse rechten bij gebiedsontwikkeling: de rol van beleid en grondeigendom

• Samenvatting

  In het kader van gebiedsontwikkeling wordt door overheden regelmatig op beleidsmatige gronden schaarste gecreëerd. Auteurs bespreken in het licht van de conclusie van staatsraad advocaat-generaal Widdershoven de beperkingen die in een dergelijk geval van toepassing zijn op planvorming, gronduitgifte en afspraken met gebiedsontwikkelaars.

• Auteursinformatie

  Mr. J.R. (Jurgen) Vermeulen

  Mr. J.R. Vermeulen is advocaat bij Ten Holter Noordam te Rotterdam. In deze hoedanigheid is hij in veel kwesties rond onder andere gebiedsontwikkeling betrokken – waaronder de kwestie Vlaardingen – waarbij de thematiek van de verdeling van schaarse rechten een rol speelt.

  Mr. dr. C.N. (Cornelis) van der Sluis

  Mr. dr. C.N. van der Sluis is advocaat bij Ten Holter Noordam te Rotterdam. In deze hoedanigheid is hij in veel kwesties rond onder andere gebiedsontwikkeling betrokken – waaronder de kwestie Vlaardingen – waarbij de thematiek van de verdeling van schaarse rechten een rol speelt. Hij komt met dit onderwerp ook in aanraking in zijn rol als rechter-plaatsvervanger bij de Rechtbank Oost-Brabant.

Integratie, coördinatie, klimaat en energie: instrumenten voor uitdagende doelstellingen

• Auteursinformatie

  Mr. dr. V.M.Y. (Valérie) van ’t Lam

  Mr. dr. V.M.Y. van ’t Lam is advocaat bij Stibbe te Amsterdam en lid van de redactie van het Tijdschrift voor Omgevingsrecht.

Dienstenrichtlijn 2.0: bestemming bereikt?

Een analyse van het arrest Visser Vastgoed/Appingedam

• Samenvatting

  Auteur bespreekt de antwoorden van het Hof, analyseert de gevolgen en beziet tot welke nieuwe juridische vraagstukken deze (kunnen) leiden. Daarbij richt zij zich met name op de gevolgen voor de systematiek van de vrijheden op de interne markt en de doorwerking hiervan in het nationale recht.

• Auteursinformatie

  Mr. dr. M.R. (Marleen) Botman

  Mr. dr. M.R. Botman is advocaat bij Pels Rijcken & Droogleever Fortuijn te Den Haag en verbonden aan het Centre for Public Contract Law & Governance (CPC) van de Vrije Universiteit Amsterdam.

Dienstenrichtlijn en bestemmingsplan

Over een ‘goede ruimtelijke ordening’ en de ‘twijfel aan de juistheid’-toets

• Samenvatting

  In zijn bijdrage gaat de auteur in op een tweetal vragen: (1) Strookt het Nederlandse criterium ‘goede ruimtelijke ordening’ van artikel 3.1 lid 1 van de Wet ruimtelijke ordening met het in de Dienstenrichtlijn opgenomen verbod op het hanteren van economische criteria voor de toelating en het verrichten van diensten? (2) Wat betekenen de in artikel 15 lid 3 van de Dienstenrichtlijn opgenomen eisen, met name de eis van evenredigheid, voor de motivering van een bestemmingsplan en de rechterlijke toetsing?

• Auteursinformatie

  Prof. mr. A.G.A. (Tonny) Nijmeijer

  Prof. mr. A.G.A. Nijmeijer is hoogleraar bestuursrecht, in het bijzonder het omgevingsrecht, aan de Radboud Universiteit Nijmegen en verbonden aan Hekkelman advocaten in Nijmegen. Hij is tevens rechter-plaatsvervanger in de Rechtbank Gelderland.

De gevolgen van het arrest ‘Visser Vastgoed’ op de ruimtelijke regulering van kleinhandelsactiviteiten in het Vlaamse Gewest

• Samenvatting

  Auteurs geven aan dat de ruimtelijke regulering van kleinhandelsactiviteiten in het Vlaamse Gewest twee niveaus kent: (1) het vergunningenniveau, hetgeen betekent dat voor het uitvoeren van kleinhandelsactiviteiten, boven bepaalde drempels, een omgevingsvergunning is vereist; (2) het ruimtelijk planniveau, hetgeen betekent dat ruimtelijke ordeningsplannen beperkingen op kleinhandel kunnen bevatten om ruimtelijke redenen of met het oog op de verwezenlijking van de doelstellingen van het integraal handelsvestigingsbeleid. Zij gaan in op het Decreet van 15 juli 2016 betreffende het integraal handelsvestigingsbeleid en op de mogelijke gevolgen van het Hofarrest voor Vlaamse besluitvorming ten aanzien van plannen en vergunningen.

• Auteursinformatie

  Mr. I. (Isabelle) Larmuseau

  Mr. I. Larmuseau is verbonden aan LDR-Advocaten in Omgevingsrecht in Gent/Brugge. Zij is tevens docent omgevingsrecht aan de KU Leuven en voorzitter van de Vlaamse Vereniging voor Omgevingsrecht.

  Mr. M. (Matthias) Strubbe

  Mr. M. Strubbe is verbonden aan LDR-Advocaten in Omgevingsrecht in Gent/Brugge.

Integratie als keuze: het projectbesluit voor waterschappen in de nieuwe Omgevingswet

• Samenvatting

  In deze bijdrage gaat de auteur in op de keuzes die waterschappen zullen kunnen maken over de mate van integratie in een projectbesluit.

• Auteursinformatie

  Mr. H.J.M. (Hans) Besselink

  Mr. H.J.M. Besselink is advocaat bij Pels Rijcken & Droogleever Fortuijn in Den Haag.

De opmars van de bestuurlijke boete in het omgevingsrecht

• Samenvatting

  Auteur gaat in op de opmars van de bestuurlijke boete in het omgevingsrecht. Michiels heeft met zijn wetenschappelijke werk in belangrijke mate aan deze opmars en de ‘route’ van die opmars bijgedragen. In haar artikel laat auteur zien dat de bestuurlijke boete steeds meer voet aan de grond krijgt in het omgevingsrecht.

• Auteursinformatie

  Mr. dr. A.B. (Aletta) Blomberg

  Mr. dr. A.B. Blomberg is advocaat-partner, gespecialiseerd in het omgevingsrecht, bij ngnb advocaten in Amsterdam. Van 1 maart 2010 tot 1 maart 2016 was zij in deeltijd als bijzonder hoogleraar Rechtshandhaving verbonden aan de Erasmus Universiteit Rotterdam. Samen met Lex Michiels en Gerdy Jurgens publiceerde zij vorig jaar het handboek Handhavingsrecht.

De Omgevingswet en het privaatrecht

• Samenvatting

  Auteur belicht drie privaatrechtelijke onderwerpen en hun relatie met de Omgevingswet: het stellen van regels via het privaatrecht, het privaatrechtelijke kostenverhaal en de privaatrechtelijke handhaving.

• Auteursinformatie

  Prof. mr. G.A. (Gerrit) van der Veen

  Prof. mr. G.A. van der Veen is advocaat bij AKD te Rotterdam, bijzonder hoogleraar milieurecht aan de Rijksuniversiteit Groningen en lid van de redactie van het Tijdschrift voor Omgevingsrecht.

Integreren we in de toekomst ook wetgeving op het gebied van klimaat en energie?

• Auteursinformatie

  Mr. V.M.Y. (Valérie) van ’t Lam

  Mr. V.M.Y. van ’t Lam is advocaat bij Stibbe te Amsterdam.