Open Access Advocate

Een Mexican standoff in faillissement

Over de faillissementsrechtelijke houdbaarheid van overeenkomsten tot lossing tussen een pandhouder en een boven hem bevoorrechte schuldeiser

• Samenvatting

  De pandhouder moet sommige schuldeisers, zoals de retentor of de fiscus, voor zich dulden. In faillissement delen deze hoogpreferente schuldeisers in de faillissementskosten. Bij een negatieve boedel zullen zij niets ontvangen. Voor de fiscus en de retentor is het dan aantrekkelijk om een overeenkomst te sluiten met de pandhouder waardoor zij buiten de omslag van de faillissementskosten blijven. Omdat de curator hierdoor buiten spel wordt gezet, is het de vraag of deze overeenkomst faillissementsbestendig is. In dit artikel wordt deze vraag bevestigend beantwoord.

• Auteursinformatie

  Mr. O.M. Spronken

  Mr. O.M. Spronken is advocaat bij Tanger in Velsen.

  Mr. C.J.D. Warren

  Mr. C.J.D. Warren was docent-onderzoeker bij het Molengraaff Instituut voor Privaatrecht en werkt tegenwoordig als professional support lawyer bij Houthoff Buruma te Amsterdam.

Product recall: hoe te wapenen tegen schadelijke gevolgen van een terugroepactie?

• Samenvatting

  Door strengere veiligheidsnormen en regelgeving neemt het aantal product recalls de laatste jaren toe. In deze bijdrage bespreken de auteurs de regelgeving rondom het terugroepen van onveilige levensmiddelen en de rol die de NVWA hierbij heeft. Tevens bespreken zij diverse praktische maatregelen ter voorkoming of beperking van schadelijke gevolgen van een product recall, waaronder de mogelijkheid tot het verzekeren hiervan.

• Auteursinformatie

  Mr. L.F. Dröge

  Mr. L.F. Dröge is advocaat bij Houthoff Buruma.

  Mr. Y.A. Rampersad

  Mr. Y.A. Rampersad is Professional Support Lawyer bij Houthoff Buruma.

De nederlaagsoverwinning van Vitesse c.s.

• Samenvatting

  Met het arrest van de Hoge Raad van 24 juni 2016, ECLI:NL:HR:2016:1309, kwam voor Vitesse c.s. een teleurstellend einde aan een zes instanties omspannende rechtsstrijd met de provincie Gelderland. Deze bijdrage gaat daarop in en op het verschil tussen het onrechtmatig wekken van verwachtingen en het onrechtmatig beschamen ervan en hoe dat uitwerkt op de omvang van de schadevergoedingsverplichting (positief versus negatief belang).

• Auteursinformatie

  Mr. H.J.S.M. Langbroek

  Mr. H.J.S.M. Langbroek is advocaat bij Pels Rijcken te Den Haag.

Voorzorgverplichtingen. Over aansprakelijkheidsrechtelijke normstelling voor onzekere risico’s

Bespreking van het proefschrift van mr. E.R. de Jong

• Samenvatting

  De aansprakelijkheid voor onzekere risico’s is een van de belangrijkste problemen waar ons vak zich voor gesteld ziet. Elbert de Jong heeft hier een inspirerend proefschrift over geschreven. Dit boek brengt ons verder, maar laat ook vragen open. Daarmee is dit proefschrift ook een uitnodiging tot verder denken over de inbedding van de aansprakelijkheid voor onzekere risico’s in het ontgonnen gedeelte van het aansprakelijkheidsrecht.

• Auteursinformatie

  Mr. drs. B.T.M. van der Wiel

  Mr. drs. B.T.M. van der Wiel is advocaat bij Houthoff Buruma te Amsterdam.

Pandrecht. Een rechtsvergelijkend onderzoek naar de gevolgen van het vuistloze en stille karakter van het pandrecht

Bespreking van het proefschrift van mr. F.J.L. Kaptein

• Samenvatting

  In zijn proefschrift Pandrecht doet de heer F.J.L. Kaptein een aantal voorstellen voor het aanpassen van het stil en het vuistloos pandrecht. In deze recensie wordt ingegaan op deze voorstellen, in het bijzonder op de passages uit het proefschrift die betrekking hebben op het gebrek aan en het herstel van evenwicht tussen concurrente en zekerheidsgerechtigde schuldeisers.

• Auteursinformatie

  Mr. E.J. Oppedijk van Veen

  Mr. E.J. Oppedijk van Veen is advocaat bij RESOR te Amsterdam.

Het uniciteitsbeginsel in het goederenrecht

Bespreking van het proefschrift van mr. V. Tweehuysen

• Samenvatting

  Valérie Tweehuysen heeft met Het uniciteitbeginsel in het goederenrecht een fraai proefschrift geschreven. Als het uniciteitsbeginsel – één goederenrechtelijk recht heeft slechts één rechtsobject – wordt losgelaten kan bijvoorbeeld een zekerheidsrecht op een onderneming of een assurantieportefeuille worden gevestigd. Tweehuysen concludeert dat het loslaten van het uniciteitsbeginsel geen praktische voordelen zal opleveren.

• Auteursinformatie

  Mr. B.I. Kraaipoel

  Mr. B.I. Kraaipoel is advocaat bij RESOR te Amsterdam.

De relativiteit van wettelijke normen en de toepassing van de vereisten van causaliteit, relativiteit en toerekening bij de onrechtmatige overheidsdaad

Bespreking van de proefschriften van mr. P.W. den Hollander en mr. L. Di Bella

• Samenvatting

  In deze (dubbel)recensie worden de proefschriften besproken van Di Bella (De toepassing van de vereisten van causaliteit, relativiteit en toerekening bij de onrechtmatige overheidsdaad) en Den Hollander (De relativiteit van wettelijke normen). Hoewel de auteur het niet op alle onderdelen eens is met de bevindingen, is hij van oordeel dat beide proefschriften het debat over relativiteit en, in het geval van Di Bella, overheidsaansprakelijkheid, onmiskenbaar verder hebben gebracht.

• Auteursinformatie

  Mr. R. Meijer

  Mr. R. Meijer is advocaat bij ZIPPRO MEIJER CITTEUR te Amsterdam.

Update mededingingsrechtelijke aspecten van postcontractuele concurrentieverboden in franchiseovereenkomsten

• Samenvatting

  De bijdrage ziet op mededingingsrechtelijke ontwikkelingen bij postcontractuele concurrentieverboden in franchiseovereenkomsten en de implicaties van de uitspraak van het Hof van Justitie van de Europese Unie in de beschikking La Retoucherie de Manuele. De auteur stelt de vraag of dergelijke bedingen in de context van franchise nog kunnen worden aangemerkt als noodzakelijke nevenrestricties. Dat is van belang, omdat dergelijke nevenrestricties zijn onttrokken aan mededingingsrechtelijke toetsing, waardoor de merkbaarheid geen rol meer speelt. De auteur wijst erop dat bij een mededingingsrechtelijke toetsing van postcontractuele concurrentieverboden meer factoren van belang zijn dan slechts een belangenafweging tussen partijen.

• Auteursinformatie

  Mr. H.E. Urlus

  Mr. H.E. Urlus is advocaat te Amsterdam, verbonden aan Greenberg Traurig, LLP, en onder meer gespecialiseerd in civielrechtelijke en mededingingsrechtelijke aspecten van agentuur, distributie en franchise. Hij heeft daarover regelmatig gepubliceerd en was ook betrokken bij de totstandkoming van de Nederlandse Franchisecode als voorzitter van de Denktank Franchisegevers. De auteur dankt zijn kantoorgenoten mr. T. Charatjan en mr. J.H. Christ voor hun waardevolle bijdragen aan de totstandkoming van dit artikel.

Negatieve rente op consumentenspaarsaldo een Europese no-go?

• Samenvatting

  In veel bankvoorwaarden wordt de spaarrente als positieve spaarrente gepresenteerd: de bank betaalt een spaarrente aan de consument. In toenemende mate, daartoe gedreven door ontwikkelingen op de kapitaalmarkt, zijn banken zich aan het voorbereiden op het heffen van negatieve spaarrente. Dit wil zeggen dat de consument aan de bank rente moet betalen over zijn spaarsaldo. Aan de hand van de Richtlijn Oneerlijke bedingen in consumentenovereenkomsten wordt onderzocht of banken überhaupt een negatieve rente mogen heffen.

• Auteursinformatie

  Mr. drs. J.H.M. Spanjaard

  Mr. drs. J.H.M. Spanjaard is advocaat bij La Gro Advocaten in Alphen aan den Rijn.

Rechtskeuzebedingen in consumentenovereenkomsten: spitsroeden lopen

• Samenvatting

  Op 28 juli 2016 besliste het Hof van Justitie van de Europese Unie in de zaak VKI/Amazon dat een rechtskeuzeclausule in een consumentenovereenkomst oneerlijk is indien de indruk wordt gewekt dat de consument niet terug kan vallen op dwingendrechtelijke bescherming die het recht van zijn woonplaats hem biedt. Dit arrest, de rechtskeuze in internationale overeenkomsten en de ambtshalve toetsing van bedingen in consumentenovereenkomsten worden in deze bijdrage besproken.

• Auteursinformatie

  Mr. drs. J.H.M. Spanjaard

  Mr. drs. J.H.M. Spanjaard is advocaat bij La Gro Advocaten in Alphen aan den Rijn.

Wat is een behoorlijke verzekering in het kader van goed werkgeverschap?

• Samenvatting

  De Hoge Raad heeft in 2011 voor werkgevers een behoorlijke verzekeringsplicht in het leven geroepen met betrekking tot de werknemers die zich tijdens de uitoefening van werkzaamheden in het verkeer bevinden. Wat wordt verstaan onder een behoorlijke verzekering? Om deze centrale vraag te onderzoeken zijn eerst aanknopingspunten gezocht in de jurisprudentie. Hierna zijn meerdere verzekeringspolissen onderzocht om te bezien wat een gangbare verzekeringspolis is. Het voornaamste onderzoeksresultaat is dat verzekeraars het Burgerlijk Wetboek van toepassing hebben verklaard. Enerzijds betekent dit in beginsel volledige schadevergoeding voor de werknemer, anderzijds betekent dit dat eventuele onduidelijkheden wat betreft de schadevergoeding aan de rechter worden overgelaten.

• Auteursinformatie

  Mr. J.R. Goudkuil

  Mr. J.R. Goudkuil is werkzaam als letselschadejurist bij Juridisch Bureau Letselschade & Gezondheidsrecht.

Schade door een ongeschikte medische hulpzaak ex artikel 6:77 BW: een rechtsvergelijking met Frankrijk en Duitsland

• Samenvatting

  De aansprakelijkheidsregeling voor gebruikers van ongeschikte medische hulpzaken volgens artikel 6:77 BW heeft geleid tot rechtsonzekerheid en discussie. Om nieuwe inzichten te verkrijgen is het interessant om een rechtsvergelijking te maken met twee nabijgelegen landen die voor wat betreft het rechtssysteem en de juridisch-culturele ontwikkeling op Nederland lijken. In deze bijdrage is daarom onderzocht wie in Frankrijk en Duitsland door patiënten kunnen worden aangesproken, wat daar de tendensen in zijn en op welke manier het Nederlandse recht daar inspiratie aan kan ontlenen.

• Auteursinformatie

  Mr. V.J.P. Ramaekers

  Mr. V.J.P. Ramaekers is jurist bij OBV-Logistiek B.V. te Eijsden.

De berekening van interne loonkosten: hoe concreet is concreet?

Annotatie bij HR 24 juni 2016, ECLI:NL:HR:2016:1278 (deel II)

• Samenvatting

  Kunnen gemeenten de kosten van rampbestrijding verhalen op de overheid via de privaatrechtelijke weg? Of levert dat een onaanvaardbare doorkruising van een publiekrechtelijke regeling op? En als een gemeente loonkosten wil verhalen, moeten deze dan abstract of concreet worden berekend? Die vragen staan centraal in het arrest van de Hoge Raad van 24 juni 2016 en in twee opeenvolgende bijdragen in het Maandblad voor Vermogensrecht. Dit is het tweede deel, over het verhaal van de loonkosten.

• Auteursinformatie

  Mr. E.M. van Orsouw

  Mr. E.M. van Orsouw is partner bij Kennedy Van der Laan te Amsterdam.

  Mr. M.F.J. Hiel

  Mr. M.F.J. Hiel is advocaat bij Kennedy Van der Laan te Amsterdam.

Aan de ongerechtvaardigd verrijkte is ook onverschuldigd betaald

• Samenvatting

  Vanwege HR 27 mei 2016, ECLI:NL:HR:2016:996 vraagt de auteur aandacht voor de wellicht ‘gemakkelijkere’ en onbekende mogelijkheid om vergoeding van de waarde van onverschuldigde en naar hun aard niet ongedaan te maken prestaties ex art. 6:210 BW te vorderen. Deze grondslag lijkt vanuit processueel perspectief zelfs te prefereren boven de ongerechtvaardigde verrijking.

• Auteursinformatie

  Mr. G.J. Boeve

  Mr. G.J. Boeve is advocaat bij Van Benthem & Keulen – advocaten en notariaat te Utrecht.

Opschortingsrecht bij een overnamecontract

HR 4 november 2016, ECLI:NL:HR:2106:2517 (CIA/Heredium)

• Samenvatting

  In HR 4 november 2016, ECLI:NL:HR:2106:2517 (CIA/Heredium) heeft de Hoge Raad geoordeeld dat de koper zich terecht op een opschortingsrecht had beroepen, ook al kwam na een fiscale procedure vast te staan dat er in werkelijkheid geen belastingschuld was waarvoor de verkoper de koper zou moeten vrijwaren. De auteur gaat in op de verschillende functies van het opschortingsrecht en stelt de vraag wat de reikwijdte is van de regel die de Hoge Raad in dit geval heeft aanvaard.

• Auteursinformatie

  Mr. J. de Bie Leuveling Tjeenk

  Mr. J. de Bie Leuveling Tjeenk is advocaat bij De Brauw Blackstone Westbroek te Amsterdam.

De mogelijkheden voor vergoeding van afgeleide schade verruimd

• Samenvatting

  Afgeleide schade komt in beginsel niet voor vergoeding in aanmerking. De herziene geschillenregeling (art. 2:343 lid 4 BW) biedt de aandeelhouder de mogelijkheid compensatie te krijgen voor afgeleide schade. Dit artikel bespreekt hoe art. 2:343 lid 4 BW uitpakt in de praktijk. Daarbij komt ook de wenselijkheid van het verruimen van de mogelijkheden tot het vergoeden van afgeleide schade aan de orde.

• Auteursinformatie

  Mr. A.E. Goossens

  Mr. A.E. Goossens is advocaat bij Van Doorne te Amsterdam.

TenneT/ABB: een mijlpaal voor kartelschade én het algemene schadevergoedingsrecht

• Samenvatting

  Het TenneT/ABB-arrest van de Hoge Raad vormt een mijlpaal voor kartelschade en het algemene schadevergoedingsrecht. Het biedt duidelijkheid over het bij kartelschade belangrijke passing-on verweer en herziet de vereisten voor voordeelstoerekening. Het arrest werpt echter ook nieuwe vragen op met betrekking tot de bewijslastverdeling bij toerekening van voordeel.

• Auteursinformatie

  Mr. J.A. Möhlmann

  Mr. J.A. Möhlmann is advocaat bij Van Benthem & Keulen te Utrecht.

  Mr. M.R. Fidder

  Mr. M.R. Fidder is advocaat bij Van Benthem & Keulen te Utrecht.

Relativiteit, eigen schuld en de collectieve actie

Enkele opmerkingen naar aanleiding van HR 27 november 2015, ECLI:NL:HR:2015:3399, NJ 2016/245 m.nt. T.F.E. Tjong Tjin Tai (Stichting Gedupeerde Beleggers/ABN Amro)

• Samenvatting

  In hoeverre staat onvoorzichtigheid van de belegger in de weg aan diens bescherming door de bancaire zorgplicht? De auteur bespreekt deze vraag in het kader van een collectieve actie en gaat tevens in op de mogelijkheid om daarin een oordeel te krijgen omtrent het beschermingsbereik van een geschonden norm (relativiteit ‘in strikte zin’).

• Auteursinformatie

  Mr. drs. D.F.H. Stein

  Mr. drs. D.F.H. Stein is advocaat bij Stibbe te Amsterdam.

Eigendomsvoorbehoud: de inwerking van een contract op goederenrecht

• Samenvatting

  Eigendomsvoorbehoud is volgens artikel 3:92 BW levering van een zaak onder opschortende voorwaarde van betaling van de koopsom. De Hoge Raad oordeelde in zijn arrest van 3 juni 2016 in de zaak Rabobank/Reuser dat de verkrijger onder eigendomsvoorbehoud de zaak rechtsgeldig kan verpanden voordat de opschortende voorwaarde is vervuld. De pandhouder verkrijgt dan een pandrecht onder opschortende voorwaarde van eigendomsverkrijging door de pandgever. In Engeland stond eigendomsvoorbehoud in the picture in het arrest van het UKSC van 11 mei 2016 in de zaak Res Cogitans. Op een overeenkomst die een eigendomsvoorbehoud bevat en bepaalt dat de gekochte zaak mag worden verbruikt voordat betaling van de koopsom heeft plaatsgevonden, is de Sale of Goods Act niet van toepassing. Beide arresten en hun gevolgen voor de rechtspraktijk worden besproken.

• Auteursinformatie

  Mr. drs. J.H.M. Spanjaard

  Mr. drs. J.H.M. Spanjaard is advocaat bij La Gro Advocaten in Alphen aan den Rijn.

Artikel 6:165 BW: ‘een als een doen te beschouwen gedraging’

HR 29 januari 2016, ECLI:NL:HR:2016:147

• Samenvatting

  In deze uitspraak tussen twee voormalig echtgenoten staat een tweetal juridische thema’s centraal: de uitleg van het in artikel 6:165 BW opgenomen criterium ‘een als een doen te beschouwen gedraging’ en de vraag of de door een partij in een gerechtelijke procedure gemaakte kosten van rechtsbijstand die niet zijn vergoed door een eventuele proceskostenveroordeling (alsnog) kunnen worden verhaald in een aparte procedure waarin deze kosten worden gevorderd als schade als gevolg van een onrechtmatige daad. Dit in het licht van eerdere procedures tussen dezelfde partijen waarin reeds een oordeel is gegeven over de proceskostenveroordeling.

• Auteursinformatie

  Mr. H. Vorsselman

  Mr. H. Vorsselman is advocaat Aansprakelijkheids- en Verzekeringsrecht bij PlasBossinade advocaten en notarissen en docent Letselschade en Beroepsziekten aan de Rijksuniversiteit Groningen.