Open Access Advocate

Waarom het rekensjabloon van het nieuwe model moet worden aangepast

• Samenvatting

  In dit artikel staat de vraag centraal of het rekensjabloon in het economisch deel 1 van het nieuwe model geschikt is om de uitkomsten te verwerken van de in het juridisch deel 2 te maken keuzes. De conclusie is dat dat niet zo is. Een praktische oplossing wordt aangedragen.

• Auteursinformatie

  Mr. J.M. Tromp

  Mr. J.M. Tromp is advocaat en mediator te Rotterdam, rechter-plaatsvervanger bij de Rechtbank Noord-Nederland en docent overlijdensschade in de Specialisatieopleiding Personenschade aan de Grotius Academie. Op 31 oktober 2017 heeft hij 95 stellingen aan de kerkdeur van de Laurenskerk te Rotterdam ‘gespijkerd’. De stellingen 58 tot en met 72 gaan alle over overlijdensschaden.

Strategisch procederen in het milieurecht: bestuursrechter en civiele rechter

• Samenvatting

  Dit artikel gaat nader in op het strategisch procederen in het milieurecht en begint met een korte terreinverkenning. Aan de orde komt welke mogelijkheden al bestonden om vraagstukken aan de rechter voor te leggen en wat nu daadwerkelijk nieuw is. Vervolgens wordt bezien welke beperkte mogelijkheden de bestuursrechter heeft om zich over grote maatschappelijke vragen te uiten, en hoe de burgerlijke rechter met grote maatschappelijke vragen recent is omgegaan. Daarbij komen twee aandachtspunten van civiele procedures aan de orde. Deze leiden tot de conclusie dat het nog maar de vraag is of bereikte successen beklijven.

• Auteursinformatie

  Prof. mr. G.A. (Gerrit) van der Veen

  Prof. mr. G.A. van der Veen is advocaat bij AKD te Rotterdam, bijzonder hoogleraar milieurecht aan de Rijksuniversiteit Groningen en lid van de redactie van TO.

Hoge Raad gooit wettelijke limiet overboord

• Samenvatting

  De aansprakelijkheid van de vervoerder voor letsel van passagiers is wettelijk beperkt. Kan de redelijkheid en billijkheid in de weg staan aan een beroep op de aansprakelijkheidslimiet? Mag een rechter de limiet wel toetsen? Deze vragen staan centraal in een wonderbaarlijk arrest van 18 mei 2018.

• Auteursinformatie

  Mr. J.J. Kappert

  Mr. J.J. Kappert is werkzaam als advocaat bij Kappert Legal te Amersfoort.

De betekenis van de CROW-Richtlijnzorgvuldig graafproces bij kabel- en leidingschades

• Samenvatting

  De Hoge Raad kent een groot gewicht toe aan de CROW-Richtlijn ‘Zorgvuldig graafproces’. De adviezen in de Richtlijn moeten in principe gewoonweg worden opgevolgd, op straffe van aansprakelijkheid. Een vergelijking wordt gemaakt met zaken over wegbeheerdersaansprakelijkheid (waarin CROW-richtlijnen eveneens een grote rol spelen) en met de NEN-normen. Ook wordt aandacht besteed aan de bewijslastverdeling.

• Auteursinformatie

  Mr. L.K. de Haan

  Mr. L.K. de Haan is advocaat bij V&A Advocaten te Rotterdam.

  Mr. A. Hanegraaf

  Mr. A. Hanegraaf is advocaat bij V&A Advocaten te Rotterdam.

Ambtshalve toetsing en het ‘aureool’ van de openbare orde bij overeenkomsten in strijd met een wettelijke norm

• Samenvatting

  Moet de rechter toetsen of een overeenkomst in strijd is met een wettelijke norm en daarmee nietig, als partijen dat niet aanvoeren? In HR 1 juni 2018, ECLI:NL:HR:2018:818 (Rabobank/X) bevestigt de Hoge Raad dat deze verplichting is beperkt tot wettelijke normen van openbare orde. Dat is toe te juichen.

• Auteursinformatie

  Mr. P.W. den Hollander

  Mr. P.W. den Hollander is advocaat bij Stibbe te Amsterdam en redacteur van dit tijdschrift.

Schaarse rechten bij gebiedsontwikkeling: de rol van beleid en grondeigendom

• Samenvatting

  In het kader van gebiedsontwikkeling wordt door overheden regelmatig op beleidsmatige gronden schaarste gecreëerd. Auteurs bespreken in het licht van de conclusie van staatsraad advocaat-generaal Widdershoven de beperkingen die in een dergelijk geval van toepassing zijn op planvorming, gronduitgifte en afspraken met gebiedsontwikkelaars.

• Auteursinformatie

  Mr. J.R. (Jurgen) Vermeulen

  Mr. J.R. Vermeulen is advocaat bij Ten Holter Noordam te Rotterdam. In deze hoedanigheid is hij in veel kwesties rond onder andere gebiedsontwikkeling betrokken – waaronder de kwestie Vlaardingen – waarbij de thematiek van de verdeling van schaarse rechten een rol speelt.

  Mr. dr. C.N. (Cornelis) van der Sluis

  Mr. dr. C.N. van der Sluis is advocaat bij Ten Holter Noordam te Rotterdam. In deze hoedanigheid is hij in veel kwesties rond onder andere gebiedsontwikkeling betrokken – waaronder de kwestie Vlaardingen – waarbij de thematiek van de verdeling van schaarse rechten een rol speelt. Hij komt met dit onderwerp ook in aanraking in zijn rol als rechter-plaatsvervanger bij de Rechtbank Oost-Brabant.

Wettelijke bedenktijd en beschermingsconstructies, de wereld op zijn kop!

• Samenvatting

  Het regeerakkoord van het huidige kabinet bevat het voornemen om ten aanzien van Nederlandse beursgenoteerde vennootschappen een wettelijke ‘bedenktijd’ in te voeren. Een beursgenoteerde vennootschap die op de algemene vergadering wordt geconfronteerd met voorstellen voor een fundamentele strategiewijziging zou een bedenktijd van maximaal 250 dagen moeten kunnen inroepen. Deze bijdrage formuleert een antwoord op de volgende twee vragen ten aanzien van de voorgenomen bedenktijd:
  

  1. Is deze juridisch toelaatbaar tegen de achtergrond van de Aandeelhoudersrichtlijn en de overige Europese regelgeving?

  2. Is deze praktisch wenselijk gezien de bij buitenlandse investeerders gewekte verwachtingen en de bestaande mogelijkheden tot bescherming van Nederlandse beursvennootschappen?

• Auteursinformatie

  Prof. mr. W.J. Oostwouder

  Prof. mr. W.J. (Wilco) Oostwouder is hoogleraar Bedrijfsfinancieel Recht aan de Universiteit Utrecht, advocaat bij Loyens & Loeff en lid van het Zorgteam van dit kantoor, en directeur/eigenaar van Meer Kennis, Juridische en Governance Opleidingen te Hoofddorp.

  Mr. R.P. Schrooten

  Mr. R.P. (Rob) Schrooten is advocaat bij Loyens & Loeff te Amsterdam.

Het trustkantoor als bestuurder en ‘omgaan’ in het bestuurdersaansprakelijkheidsrecht (HR 30 maart 2018, ECLI:NL:HR:2018:470)

• Samenvatting

  In deze bijdrage vervolgt de auteur zijn kritiek op de rechtspraak van de Hoge Raad over het bestuurdersaansprakelijkheidsrecht, nu naar aanleiding van een recent arrest waarin een trustbestuurder door derden werd aangesproken. De auteur constateert dat te veel gewicht is toegekend aan de taakverdeling binnen het bestuur en dat de stelplicht die bij externe bestuurdersaansprakelijkheid zou moeten gelden, is miskend. Daarnaast laat de auteur zien dat bij de beoordeling van externe aansprakelijkheid van bestuurders van buitenlandse rechtspersonen tevens dient te worden gekeken naar de wettelijke normen die volgens het recht van die buitenlandse rechtspersonen op bestuurders rusten.

• Auteursinformatie

  Mr. dr. W.A. Westenbroek

  Mr. dr. W.A. (Winand) Westenbroek is advocaat bij Westlegal te Amsterdam en tevens verbonden aan de Erasmus School of Law.

Horizontale natrekking door een net en het belang van bijzondere wetten bij de beoordeling of sprake is van natrekking

Een analyse naar aanleiding van HR 5 januari 2018, ECLI:NL:HR:2018:1 en ECLI:NL:HR:2018:12 (Chemours/Stedin)

• Samenvatting

  Annotatie bij HR 5 januari 2018, ECLI:NL:HR:2018:1 en ECLI:NL:HR:2018:12 (Chemours/Stedin). Een analyse over horizontale natrekking door een net (ex art. 5:20 lid 2 BW), het belang van bijzondere wetten daarbij, de verhouding tussen het goederenrecht en het verbintenissenrecht en het belang van de neteigenaar bij het vestigen van een opstalrecht.

• Auteursinformatie

  Mr. M-H.S. Berghuijs

  Mr. M-H.S. Berghuijs is advocaat bij Rutgers & Posch te Amsterdam.

De arbeidsongeschiktheidsverzekering

Allerminst een rustig bezit: drie actuele discussies uitgediept

• Samenvatting

  In dit artikel wordt besproken of de bepaling in een arbeidsongeschiktheidsverzekering dat de verzekeraar eenzijdig de deskundige aanwijst een oneerlijk beding is. Daarnaast worden enkele uitspraken besproken over de vaststelling van de mate van arbeidsongeschiktheid. Als laatste wordt besproken of, wanneer een kandidaat-verzekeringnemer zijn mededelingsplicht heeft geschonden, getoetst wordt aan het maatschappijbeleid.

• Auteursinformatie

  Mr. E.W. Bosch

  Mr. E.W. Bosch is advocaat bij Vogelaar Bosch Spijer Advocaten te Honselersdijk.

De Hoge Raad over het recht op inzage van de patiënt in de medische analyse van een adviseur van de aansprakelijkheidsverzekeraar van het ziekenhuis

HR 16 maart 2018, ECLI:NL:HR:2018:365

• Samenvatting

  Na door een patiënt aansprakelijk te zijn gesteld, heeft de aansprakelijkheidsverzekeraar van het ziekenhuis, zonder medeweten van de patiënt, een radioloog geraadpleegd. Op grond van artikel 843a Rv vordert de patiënt bij het Hof Amsterdam inzage in de medische analyse van de radioloog, daarbij nadrukkelijk refererend aan het inzagerecht op grond van de Wbp. Het hof wijst de vordering af. De Hoge Raad bekrachtigt dit oordeel. De medische analyse van de radioloog betreft geen persoonsgegevens in de zin van Richtlijn 95/46/EG. Op grond van de Wbp komt de patiënt daarom geen recht toe op inzage in de medische analyse.

• Auteursinformatie

  Mr. ir. J.P.M. Simons

  Mr. ir. J.P.M. Simons is advocaat bij Leijnse Artz te Rotterdam.

Het hoger beroep inzake het schietincident in Alphen aan den Rijn: hoe gerechtigheid zegevierde, en de geest in de fles bleef

• Samenvatting

  Op 27 maart 2018 is de politie door het Gerechtshof Den Haag aansprakelijk gehouden voor de door de slachtoffers en nabestaanden geleden letsel- en overlijdensschade vanwege het ten onrechte verstrekken van de wapenvergunning aan Tristan van der V., nadat deze aansprakelijkheid eerder op relativiteitsgronden strandde bij de Rechtbank Den Haag. In het onderhavige artikel worden beide uitspraken besproken en de afwijkende oordelen tegen elkaar afgezet. De kritieken waarmee met name het vonnis is ontvangen, geven bovendien aanleiding om de daarmee verweven secundaire aansprakelijkheidsproblematiek nader onder de loep te nemen. Want waarom hield de rechtbank de aansprakelijkheidsdeur zo krampachtig dicht, en zet het hof deze desondanks (meer) open?

• Auteursinformatie

  Mr. K.L. Maes

  Mr. K.L. Maes is advocaat bij Van Benthem & Keulen te Utrecht en als buitenpromovenda verbonden aan het Utrecht Centre for Accountability and Liability Law (UCALL) van de Universiteit Utrecht. Zij werkt aan een proefschrift over de zorgplicht van secundaire, private partijen jegens bezoekers van openbare ruimten.

Digitalisering en robotisering

Voorwoord bij het themanummer

• Samenvatting

• Auteursinformatie

  Mr. P.A. Fruytier

  Mr. P.A. Fruytier is (cassatie)advocaat bij Houthoff te Amsterdam en redacteur van dit tijdschrift.

  Mr. R. Meijer

  Mr. R. Meijer is advocaat bij ZIPPRO MEIJER CITTEUR te Amsterdam en redacteur van dit tijdschrift.

  Mr. R.M. de Winter

  Mr. R.M. de Winter is senior jurist bij DNB en redacteur van dit tijdschrift.

Het innoverende karakter van PSD2 wat betreft zorgplichten van betaaldienstverleners jegens betaaldienstgebruikers

• Samenvatting

  In dit artikel beantwoordt de auteur de vraag welke nieuwe zorgplichten jegens betaaldienstgebruikers voor betaaldienstverleners voortvloeien uit de herziene Richtlijn betaaldiensten (PSD2).

• Auteursinformatie

  Mr. R.E. van Esch

  Mr. R.E. van Esch is legal counsel bij Banning Advocaten te ’s-Hertogenbosch

Die Stellung des überlebenden Ehegatten sowie das Pflichtteilsrecht in der polnischen Rechtsordnung

• Samenvatting

  In Bezug auf den überlebenden Ehegatten des Erblassers hat der polnische Gesetzgeber einige besondere Regelungen geschafft, die sich auf die Verstärkung seiner Stellung richten. Die besondere und einmalige Rolle, die ein Ehegatte im Lebensbereich des anderen Ehegatten spielt, spricht eindeutig für die Bevorzugung des überlebenden Ehegatten auf den Todesfall des anderen Ehegatten.
  In der polnischen Rechtsordnung kann der Pflichtteilsberechtigte die Herausgabe oder die Eigentumsübertragung von Sachen aus der Erbschaft nicht verlangen. Der Pflichtteilsanspruch ist lediglich ein Geldanspruch, der sich gegen die Erben richtet. Die Hauptgedanke der polnischen Regelung in Bezug auf das Pflichtteil ist positiv zu bewerten. Einerseits kann der Erblasser über den Nachlass auf den Todesfall frei zu verfügen. Andererseits wird indirekt die Sicherung des Interesses von nahestehenden Personen durch den Geldanspruch auf Zahlung des Pflichtteils garantiert. Die Höhe des Pflichtteilanspruchs ist dabei als ein Kompromiss zwischen dem Erblasserwillen und den Bedürfnissen der nahestehenden Personen des Erblassers zu betrachten.

• Auteursinformatie

  Dr. Błażej Bugajski

  Dr. Błażej Bugajski ist Mitarbeiter der Forschungsstelle für Zivil-, Wirtschafts- und internationales Privatrecht der Wirtschaftsuniversität zu Krakau und Rechtsanwalt (radca prawny) in Krakau.

Länderbericht Schweiz

• Samenvatting

  Das schweizerische Eherecht bietet umfassende Möglichkeiten, den überlebenden Ehegatten zu begünstigen. Seine gesetzliche Stellung ist aus vermögensrechtlicher Sicht ausgewogen, auch wenn in einer Revision gegenwärtig möglicherweise sein Pflichtteil etwas eingeschränkt wird. Der Ehegatte kann weniger häufig als die Kinder von Herabsetzung und Ausgleichung betroffen.
  Das schweizerische Internationale Erbrecht, welches grundsätzlich am Wohnsitz anknüpft, bietet durch eine Rechts- und Zuständigkeitswahl umfassende Gestaltungsmöglichkeiten.

• Auteursinformatie

  Prof. Dr. oec. Hans Rainer Künzle

  Prof. Dr. Hans Rainer Künzle ist Rechtsanwalt, Titularprofessor für Privatrecht und Privatrechtsvergleichung an der Universität Zürich und Of counsel von Kendris AG in Zürich.

Deutsches Erbrecht

• Samenvatting

  Nachstehend werden im Teil 1 die Rechte des überlebenden Ehepartners bei gesetzlicher Erbfolge, der Ausschluss vom Ehegattenerbrecht beim Tod während eines rechtshängigen Scheidungsverfahrens und die passive Vererblichkeit eines Ehegattenunterhaltsanspruches dargestellt, im Teil 2 die ordentlichen Pflichtteilsrechte (Berechtigte, Quote) und die Pflichtteilsergänzungsansprüche wegen vom Erblasser zu Lebzeiten vorgenommener Schenklungen sowie die pflichtteilsähnlichen Ansprüche.
  Im Teil 3 wird die Problematik behandelt, ob ein nach deutschem Erbrecht zulässig und wirksam abgeschlossener Erb- und Pflichtteilsverzichtsvertrag noch Wirkungen hat, wenn zum Zeitpunkt des Todes des Erblassers niederländisches Erbrecht gilt, weil dieses den lebzeitigen Verzichtsvertrag verbietet.

• Auteursinformatie

  Wolfgang Eule

  Wolfgang Eule ist Rechtsanwalt und Notar in Neuenhaus.

Boetes: een kwestie van niet overvragen

• Samenvatting

  In deze bijdrage staat het arrest Turan/Easystaff van de Hoge Raad centraal. Het arrest gaat over de matiging van boetes. In het artikel wordt stilgestaan bij de matiging van contractuele boetes en de daarbij te hanteren gezichtspunten. In zijn arrest Turan/Easystaff accordeert de Hoge Raad de door het hof gegeven gezichtspunten: penvoerderschap, de rechtvaardiging voor de omvang van de boete, de mate van invloed die de debiteur op het boetebeding heeft gehad, de vraag of de inbreuk die aanleiding gaf tot de boete structureel of incidenteel was, en of het doel waarvoor de boete is opgesteld door de beweerde inbreuk is geschaad.

• Auteursinformatie

  Mr. drs. J.H.M. Spanjaard

  Mr. drs. J.H.M. Spanjaard is advocaat bij La Gro Advocaten in Alphen aan den Rijn.

Het recht van verhaal van de eindverkoper: in Duitsland, in Nederland en in de toekomst

• Samenvatting

  Het recht van verhaal is in Nederland geregeld in artikel 7:25 BW en beoogt de beknelde eindverkoper te beschermen. Wanneer een consumentkoper zijn rechten jegens de eindverkoper heeft uitgeoefend, moet hij verhaal kunnen nemen op zijn voorschakel zodat hij niet met de aansprakelijkheid ‘blijft zitten’. De regeling beoogt dat de voor het gebrek verantwoordelijke partij uiteindelijk aansprakelijk is. Duitsland heeft op 1 januari 2018 enkele aanpassingen in het BGB doorgevoerd en ook het recht van verhaal aangepast.
  Door de aanstaande invoering van twee nieuwe richtlijnen zullen de rechten van de consumentkoper aanzienlijk worden versterkt. Ook deze richtlijnen voorzien in een recht van verhaal voor de eindverkoper. De nieuwe regeling is gelijk aan de huidige Europese regeling, die aan duidelijkheid te wensen overlaat. Hoe de regeling in de praktijk uitpakt, blijft ook in de toekomst ongewis. Het effectiviteitsbeginsel brengt mee dat bij de uitoefening van het recht van verhaal de consumentenrechten ook door de eindverkoper moeten kunnen worden ingeroepen.

• Auteursinformatie

  Mr. T.J.K. van Santen

  Mr. T.J.K. van Santen is senior jurist Contractueel bij DAS en doet een promotieonderzoek aan de Open Universiteit (promotoren T.H.M. van Wechem en J.G.J. Rinkes) naar het recht van verhaal als bedoeld in artikel 7:25 BW.

Eenzijdig gerichte rechtshandeling of overeenkomst? Dat verdient uitleg!

• Samenvatting

  Op 24 februari 2017 heeft de Hoge Raad een arrest gewezen over de uitleg van een eenzijdige rechtshandeling, neergelegd in een brief tussen zakelijke partijen (het ‘Parkking-arrest’). Deze bijdrage behandelt de vraag of de Hoge Raad met het Parkking-arrest een ‘nieuwe uitlegmaatstaf’ heeft ontwikkeld voor de uitleg van eenzijdige rechtshandelingen.
  In het vervolg van deze bijdrage wordt toegelicht hoe de kwalificatie van een eenzijdig opgesteld document (als eenzijdige rechtshandeling of als onderdeel van een meerzijdige rechtshandeling) een uitlegdiscussie zou kunnen beïnvloeden. Een juiste kwalificatie is van belang voor het vertrekpunt van de uitleg, de relevante gezichtspunten bij de uitleg, toepasselijke rechtsregels, rechtsgevolgen en het gewicht dat aan de ene of de andere omstandigheid wordt toegekend. Dat antwoord kan dan weer van belangrijke invloed zijn op een (voorlopig) bewijsoordeel en – bij gevolg – tot een andere uitkomst leiden in een procedure.

• Auteursinformatie

  Mr. G.R.G. Driessen

  Mr. G.R.G. Driessen is advocaat bij HVG Law LLP.